آزمایش آهن خون و میزان نرمال آن در بدن

آزمایش آهن خون و میزان نرمال آن در بدن : راهنمای جامع

آزمایش آهن خون چیست و میزان نرمال آن چقدر است؟ آزمایش آهن خون سطح آهن را در خون شما اندازه گیری می کند. میزان نرمال آهن خون بسته به جنسیت سن و شرایط فردی متفاوت است اما به طور کلی محدوده طبیعی برای مردان ۶۵ تا ۱۷۵ میکروگرم در دسی لیتر و برای زنان ۵۰ تا ۱۷۰ میکروگرم در دسی لیتر در نظر گرفته می شود. با این حال تفسیر دقیق نتایج آزمایش آهن خون باید توسط پزشک انجام شود زیرا عوامل متعددی می توانند بر این میزان تاثیر بگذارند.

آهن یک ماده معدنی ضروری برای بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن است. مهمترین نقش آهن شرکت در ساخت هموگلوبین است پروتئینی در گلبول های قرمز خون که مسئول حمل اکسیژن از ریه ها به تمام بافت های بدن است. علاوه بر این آهن در ساخت میوگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را در عضلات ذخیره می کند) آنزیم های مختلف و سیستم ایمنی بدن نیز نقش دارد.

کمبود آهن و همچنین افزایش بیش از حد آهن در بدن می توانند منجر به مشکلات سلامتی جدی شوند. کمبود آهن که به آن فقر آهن نیز گفته می شود شایع ترین کمبود تغذیه ای در جهان است و می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود. از سوی دیگر افزایش بیش از حد آهن در بدن که به آن هموکروماتوز یا مسمومیت آهن نیز گفته می شود می تواند به اندام های مختلف آسیب برساند.

علائم کمبود آهن (فقر آهن)

کمبود آهن می تواند طیف گسترده ای از علائم را ایجاد کند که شدت آنها بسته به میزان کمبود آهن متفاوت است. در مراحل اولیه کمبود آهن ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. با پیشرفت کمبود آهن علائم زیر ممکن است ظاهر شوند :

• خستگی و ضعف : این شایع ترین علامت کمبود آهن است. کمبود آهن باعث کاهش تولید هموگلوبین می شود که منجر به کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها و در نتیجه خستگی و ضعف می شود.
• رنگ پریدگی پوست لثه و داخل پلک ها : کاهش هموگلوبین باعث کاهش رنگ قرمز خون و در نتیجه رنگ پریدگی پوست می شود. این رنگ پریدگی به ویژه در پوست صورت لثه ها و داخل پلک ها قابل توجه است.
• تنگی نفس : کمبود اکسیژن رسانی به بافت ها به دلیل کمبود هموگلوبین می تواند باعث تنگی نفس به ویژه هنگام فعالیت بدنی شود.
• سرگیجه و سردرد : کمبود اکسیژن رسانی به مغز می تواند باعث سرگیجه و سردرد شود.
• ضربان قلب سریع : بدن برای جبران کمبود اکسیژن قلب را مجبور به تپش سریع تر می کند.
• سردی دست ها و پاها : کاهش جریان خون به دلیل کمبود آهن می تواند باعث سردی دست ها و پاها شود.
• ناخن های شکننده : کمبود آهن می تواند باعث شکنندگی و قاشقی شدن ناخن ها شود (ناخن ها به سمت بالا خمیده می شوند).
• هوس های غیرمعمول غذایی (پیکا) : برخی افراد مبتلا به کمبود آهن ممکن است هوس خوردن مواد غیرمعمول مانند یخ خاک گچ یا نشاسته را داشته باشند.
• سندرم پای بی قرار : این سندرم باعث احساس ناخوشایند در پاها می شود که فرد را مجبور به حرکت دادن آنها می کند به ویژه در شب.
• ریزش مو : کمبود آهن می تواند باعث ریزش مو شود.
• کاهش تمرکز و حافظه : کمبود آهن می تواند بر عملکرد شناختی تاثیر بگذارد و باعث کاهش تمرکز و حافظه شود.
• زخم های دهانی : کمبود آهن می تواند باعث ایجاد زخم های دهانی شود.
• زبان ملتهب و دردناک : کمبود آهن می تواند باعث التهاب و درد زبان شود.

علائم افزایش بیش از حد آهن (هموکروماتوز)

افزایش بیش از حد آهن در بدن که به آن هموکروماتوز نیز گفته می شود می تواند علائم مختلفی ایجاد کند که شدت آنها بسته به میزان تجمع آهن و اندام های درگیر متفاوت است. علائم اولیه هموکروماتوز اغلب غیر اختصاصی هستند و ممکن است با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته شوند. علائم شایع هموکروماتوز عبارتند از :

• خستگی مزمن : خستگی مداوم و غیر قابل توضیح یکی از شایع ترین علائم اولیه هموکروماتوز است.
• درد مفاصل : درد مفاصل به ویژه در انگشتان دست زانوها و مچ پا علامت شایع دیگری است.
• درد شکم : درد شکم به ویژه در قسمت فوقانی شکم ممکن است ناشی از آسیب کبدی یا پانکراس ناشی از تجمع آهن باشد.
• ضعف : ضعف عضلانی و احساس بی حالی می تواند از علائم هموکروماتوز باشد.
• تغییر رنگ پوست (برنزه یا خاکستری) : تجمع آهن در پوست می تواند باعث تغییر رنگ پوست به رنگ برنزه خاکستری یا برنزی شود.
• کاهش وزن غیر قابل توضیح : کاهش وزن ناخواسته می تواند از علائم هموکروماتوز باشد.
• میل جنسی کم : هموکروماتوز می تواند بر هورمون های جنسی تاثیر بگذارد و باعث کاهش میل جنسی شود.
• اختلال نعوظ : در مردان هموکروماتوز می تواند باعث اختلال نعوظ شود.
• قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی : در زنان هموکروماتوز می تواند باعث قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی شود.
• دیابت : تجمع آهن در پانکراس می تواند به دیابت منجر شود.
• بیماری قلبی : هموکروماتوز می تواند باعث بیماری های قلبی مانند نارسایی قلبی و آریتمی شود.
• بیماری کبدی : تجمع آهن در کبد می تواند به بیماری های کبدی مانند سیروز و سرطان کبد منجر شود.

تشخیص کمبود و افزایش آهن : آزمایش های آهن خون

تشخیص کمبود آهن و افزایش بیش از حد آهن معمولاً با انجام آزمایش های آهن خون انجام می شود. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا سطح آهن در بدن شما را ارزیابی کرده و علت احتمالی علائم شما را تشخیص دهد. آزمایش های رایج آهن خون عبارتند از :

• آهن سرم (Serum Iron) : این آزمایش میزان آهن در گردش خون را اندازه گیری می کند. با این حال سطح آهن سرم می تواند در طول روز و تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند غذا خوردن تغییر کند بنابراین به تنهایی نمی تواند تصویر کاملی از وضعیت آهن بدن ارائه دهد.
• فریتین (Ferritin) : فریتین پروتئینی است که آهن را در بدن ذخیره می کند. آزمایش فریتین سطح ذخایر آهن بدن را نشان می دهد و اغلب به عنوان بهترین شاخص برای ارزیابی کمبود آهن در نظر گرفته می شود. سطح پایین فریتین نشان دهنده کمبود آهن است.
• ترانسفرین (Transferrin) : ترانسفرین پروتئینی است که آهن را در خون حمل می کند. آزمایش ترانسفرین میزان ترانسفرین در خون را اندازه گیری می کند. در کمبود آهن بدن برای جذب آهن بیشتر ترانسفرین بیشتری تولید می کند بنابراین سطح ترانسفرین ممکن است افزایش یابد.
• ظرفیت کامل اتصال به آهن (TIBC – Total Iron-Binding Capacity) : این آزمایش حداکثر میزان آهنی که ترانسفرین می تواند حمل کند را اندازه گیری می کند. به طور غیرمستقیم TIBC نیز میزان ترانسفرین موجود در خون را نشان می دهد. در کمبود آهن TIBC معمولاً افزایش می یابد.
• درصد اشباع ترانسفرین (Transferrin Saturation) : این شاخص نشان می دهد که چه درصدی از ترانسفرین با آهن اشباع شده است. درصد اشباع ترانسفرین از تقسیم آهن سرم بر TIBC و ضرب در ۱۰۰ محاسبه می شود. درصد اشباع ترانسفرین پایین نشان دهنده کمبود آهن و درصد اشباع ترانسفرین بالا نشان دهنده افزایش آهن است.
• پروفایل آهن (Iron Profile) : پروفایل آهن مجموعه ای از آزمایش های آهن خون است که معمولاً شامل آهن سرم فریتین ترانسفرین TIBC و درصد اشباع ترانسفرین می شود. پروفایل آهن تصویر جامع تری از وضعیت آهن بدن ارائه می دهد و به پزشک در تشخیص دقیق تر کمک می کند.

محدوده نرمال آزمایش های آهن خون :

رنج نرمال ازمایش کم خونی ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش انجام آزمایش کمی متفاوت باشد. با این حال محدوده های کلی زیر معمولاً در نظر گرفته می شوند :

آزمایش	محدوده نرمال
آهن سرم (Serum Iron)	مردان : ۶۵-۱۷۵ میکروگرم در دسی لیتر
	زنان : ۵۰-۱۷۰ میکروگرم در دسی لیتر
فریتین (Ferritin)	مردان : ۲۰-۳۰۰ نانوگرم در میلی لیتر
	زنان : ۱۰-۱۵۰ نانوگرم در میلی لیتر
ترانسفرین (Transferrin)	۲۵۰-۳۵۰ میلی گرم در دسی لیتر
TIBC	۲۵۰-۴۵۰ میکروگرم در دسی لیتر
درصد اشباع ترانسفرین	۲۰-۵۰%

توجه : تفسیر نتایج آزمایش های آهن خون باید همیشه توسط پزشک انجام شود. پزشک با توجه به نتایج آزمایش ها علائم بالینی سابقه پزشکی و سایر عوامل تشخیص دقیق را تعیین و برنامه درمانی مناسب را تجویز خواهد کرد.

علل کمبود آهن (فقر آهن)

کمبود آهن می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. شایع ترین علل کمبود آهن عبارتند از :

• مصرف ناکافی آهن در رژیم غذایی : رژیم غذایی که آهن کافی نداشته باشد به ویژه در افرادی که نیاز به آهن بیشتری دارند مانند زنان باردار کودکان در حال رشد و گیاهخواران می تواند منجر به کمبود آهن شود. منابع خوب آهن در رژیم غذایی شامل گوشت قرمز مرغ ماهی حبوبات سبزیجات برگ سبز تیره و غلات غنی شده با آهن است.
• جذب ناکافی آهن : برخی بیماری ها و شرایط می توانند جذب آهن از روده را مختل کنند. بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو بیماری سلیاک جراحی های برداشتن بخشی از معده یا روده و برخی داروها می توانند جذب آهن را کاهش دهند.
• افزایش نیاز به آهن : در دوران بارداری شیردهی رشد سریع در دوران کودکی و نوجوانی بدن به آهن بیشتری نیاز دارد. اگر دریافت آهن در این دوران کافی نباشد کمبود آهن ایجاد می شود.
• از دست دادن خون : از دست دادن خون حتی به مقدار کم و به صورت مزمن می تواند منجر به کمبود آهن شود. شایع ترین علل از دست دادن خون عبارتند از :
  • خونریزی های قاعدگی شدید : زنان با خونریزی های قاعدگی شدید در معرض خطر بیشتری برای کمبود آهن قرار دارند.
  • خونریزی های گوارشی : زخم معده زخم دوازدهه پولیپ های روده بزرگ سرطان روده بزرگ و هموروئید می توانند باعث خونریزی های گوارشی مزمن و کمبود آهن شوند.
  • خونریزی های ناشی از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) : مصرف طولانی مدت داروهایی مانند آسپرین ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند باعث خونریزی های گوارشی شود.
  • اهداء خون مکرر : اهداء خون مکرر می تواند ذخایر آهن بدن را کاهش دهد.
• بیماری های مزمن : برخی بیماری های مزمن مانند بیماری های کلیوی نارسایی قلبی و بیماری های التهابی مزمن می توانند باعث کمبود آهن شوند.

علل افزایش بیش از حد آهن (هموکروماتوز)

افزایش بیش از حد آهن در بدن می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. مهمترین علت افزایش آهن هموکروماتوز ارثی است. این بیماری ژنتیکی باعث می شود بدن آهن بیش از حد از غذا جذب کند و آن را در اندام های مختلف مانند کبد قلب پانکراس و مفاصل ذخیره کند. سایر علل افزایش آهن عبارتند از :

• انتقال خون مکرر : افرادی که به دلیل بیماری های خونی مانند تالاسمی یا کم خونی داسی شکل نیاز به انتقال خون مکرر دارند ممکن است دچار افزایش آهن شوند.
• مصرف بیش از حد مکمل های آهن : مصرف بیش از حد مکمل های آهن بدون تجویز پزشک می تواند منجر به افزایش آهن شود.
• بیماری های کبدی : برخی بیماری های کبدی مانند سیروز کبدی و هپاتیت مزمن می توانند باعث افزایش آهن شوند.
• تالاسمی ماژور : تالاسمی ماژور یک بیماری ژنتیکی است که باعث تولید غیرطبیعی هموگلوبین می شود و می تواند منجر به افزایش آهن شود.

درمان کمبود آهن (فقر آهن)

درمان کمبود آهن بسته به علت و شدت کمبود آهن متفاوت است. هدف اصلی درمان جبران ذخایر آهن بدن و رفع علائم ناشی از کمبود آهن است. روش های درمانی کمبود آهن عبارتند از :

• مکمل های آهن : شایع ترین روش درمان کمبود آهن مصرف مکمل های آهن خوراکی است. مکمل های آهن معمولاً به صورت قرص کپسول یا شربت تجویز می شوند. پزشک دوز مناسب مکمل آهن را بر اساس شدت کمبود آهن و شرایط فردی تعیین می کند. مصرف مکمل های آهن ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست اسهال تهوع و درد معده داشته باشد. مصرف مکمل آهن همراه با غذا و مایعات می تواند به کاهش عوارض جانبی کمک کند. مصرف ویتامین C همراه با مکمل آهن می تواند جذب آهن را افزایش دهد.
• تزریق آهن : در مواردی که کمبود آهن شدید است جذب آهن از طریق خوراکی مختل شده است یا فرد قادر به تحمل مکمل های آهن خوراکی نیست تزریق آهن ممکن است ضروری باشد. تزریق آهن معمولاً به صورت وریدی انجام می شود و می تواند به سرعت ذخایر آهن بدن را جبران کند. تزریق آهن ممکن است عوارض جانبی جدی تری نسبت به مکمل های خوراکی داشته باشد بنابراین فقط در موارد خاص و تحت نظر پزشک تجویز می شود.
• تغییرات رژیم غذایی : افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی می تواند به پیشگیری و درمان کمبود آهن خفیف کمک کند. منابع خوب آهن در رژیم غذایی شامل :
  • گوشت قرمز : گوشت گاو گوسفند و جگر از منابع بسیار خوب آهن هستند.
  • مرغ و ماهی : مرغ و ماهی نیز منابع خوبی از آهن هستند.
  • حبوبات : عدس لوبیا نخود و سویا از منابع گیاهی آهن هستند.
  • سبزیجات برگ سبز تیره : اسفناج کلم بروکلی و جعفری از منابع گیاهی آهن هستند.
  • غلات غنی شده با آهن : برخی غلات صبحانه و نان ها با آهن غنی شده اند.

برای افزایش جذب آهن گیاهی بهتر است آنها را همراه با منابع ویتامین C مانند مرکبات فلفل دلمه ای و گوجه فرنگی مصرف کنید. همچنین مصرف همزمان چای قهوه و لبنیات با غذاهای غنی از آهن می تواند جذب آهن را کاهش دهد.

• درمان علت زمینه ای : اگر کمبود آهن ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند خونریزی های گوارشی یا بیماری های التهابی روده باشد درمان علت زمینه ای ضروری است.

درمان افزایش بیش از حد آهن (هموکروماتوز)

هدف از درمان هموکروماتوز کاهش سطح آهن بدن به حد نرمال و جلوگیری از آسیب اندام ها است. روش های درمانی هموکروماتوز عبارتند از :

• فلبوتومی (خون گیری) : فلبوتومی شایع ترین و موثرترین روش درمان هموکروماتوز است. در این روش مقدار مشخصی خون به طور منظم از بیمار گرفته می شود تا سطح آهن بدن کاهش یابد. دفعات و مقدار خون گیری بسته به میزان آهن اضافی و شرایط فردی بیمار تعیین می شود. فلبوتومی معمولاً به خوبی تحمل می شود و عوارض جانبی کمی دارد.
• داروهای شلاته کننده آهن (Chelation Therapy) : در مواردی که فلبوتومی امکان پذیر نیست یا کافی نیست از داروهای شلاته کننده آهن استفاده می شود. این داروها به آهن موجود در خون متصل شده و به دفع آن از طریق ادرار یا مدفوع کمک می کنند. داروهای شلاته کننده آهن معمولاً به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می شوند و ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
• تغییرات رژیم غذایی : در افراد مبتلا به هموکروماتوز توصیه می شود مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و جگر را محدود کنند. همچنین مصرف مکمل های آهن و ویتامین C باید اجتناب شود زیرا ویتامین C جذب آهن را افزایش می دهد. مصرف چای و قهوه همراه با غذا می تواند جذب آهن را کاهش دهد.

راهکارهای خانگی برای بهبود سطح آهن

علاوه بر درمان های پزشکی برخی راهکارهای خانگی می توانند به بهبود سطح آهن بدن به ویژه در موارد کمبود آهن خفیف کمک کنند :

• مصرف غذاهای غنی از آهن : همانطور که قبلاً ذکر شد مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز مرغ ماهی حبوبات و سبزیجات برگ سبز تیره را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
• مصرف غذاهای غنی از ویتامین C : ویتامین C به جذب آهن غیر هم (آهن موجود در منابع گیاهی) کمک می کند. مصرف غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات فلفل دلمه ای گوجه فرنگی توت فرنگی و بروکلی همراه با غذاهای غنی از آهن می تواند جذب آهن را افزایش دهد.
• اجتناب از مصرف چای و قهوه همراه با غذا : تانن های موجود در چای و قهوه می توانند جذب آهن را کاهش دهند. بهتر است از مصرف چای و قهوه حداقل یک ساعت قبل و بعد از غذاهای غنی از آهن خودداری کنید.
• استفاده از ظروف چدنی برای پخت و پز : پخت و پز در ظروف چدنی می تواند مقدار کمی آهن به غذا اضافه کند.
• مصرف مکمل های آهن گیاهی : برخی مکمل های آهن گیاهی مانند ملاس چغندر قند و اسپیرولینا می توانند به بهبود سطح آهن کمک کنند. با این حال قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

توجه : راهکارهای خانگی فقط می توانند به عنوان مکمل درمان های پزشکی و برای موارد کمبود آهن خفیف مفید باشند. در صورت داشتن علائم کمبود یا افزایش آهن حتماً به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی خودداری کنید.

پیشگیری از کمبود و افزایش آهن

پیشگیری از کمبود آهن و افزایش آهن شامل اتخاذ سبک زندگی سالم و رعایت برخی نکات تغذیه ای است :

پیشگیری از کمبود آهن :

• رژیم غذایی متعادل و غنی از آهن : رژیم غذایی متنوع و متعادل که شامل منابع خوب آهن باشد بهترین راه برای پیشگیری از کمبود آهن است. به خصوص برای گروه های در معرض خطر مانند زنان باردار کودکان در حال رشد و گیاهخواران توجه به دریافت کافی آهن از طریق رژیم غذایی بسیار مهم است.
• غربالگری کمبود آهن : انجام منظم آزمایش های آهن خون به ویژه برای گروه های در معرض خطر می تواند به تشخیص زودهنگام کمبود آهن و شروع درمان به موقع کمک کند.
• درمان خونریزی های مزمن : در صورت وجود خونریزی های مزمن مانند خونریزی های قاعدگی شدید یا خونریزی های گوارشی درمان علت زمینه ای برای جلوگیری از کمبود آهن ضروری است.

پیشگیری از افزایش آهن :

• آزمایش ژنتیکی هموکروماتوز : افرادی که سابقه خانوادگی هموکروماتوز دارند می توانند آزمایش ژنتیکی برای تشخیص این بیماری را انجام دهند. تشخیص زودهنگام هموکروماتوز می تواند از تجمع بیش از حد آهن و آسیب اندام ها جلوگیری کند.
• مصرف مکمل های آهن فقط با تجویز پزشک : از مصرف خودسرانه مکمل های آهن خودداری کنید و فقط در صورت تجویز پزشک و تحت نظر او مکمل آهن مصرف کنید.
• رعایت اعتدال در مصرف غذاهای غنی از آهن : افرادی که در معرض خطر افزایش آهن هستند باید در مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و جگر احتیاط کنند.

نتیجه گیری

آهن یک ماده معدنی حیاتی برای سلامتی بدن است و حفظ تعادل آهن در بدن بسیار مهم است. کمبود آهن و افزایش بیش از حد آهن هر دو می توانند منجر به مشکلات سلامتی جدی شوند. آزمایش آهن خون ابزاری مهم برای ارزیابی وضعیت آهن بدن و تشخیص کمبود و افزایش آهن است. با رعایت رژیم غذایی متعادل انجام آزمایش های غربالگری و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم می توان از مشکلات ناشی از عدم تعادل آهن پیشگیری کرد و سلامتی خود را حفظ نمود.

پرسش و پاسخ های متداول

۱. آیا آزمایش آهن خون نیاز به ناشتایی دارد؟

به طور کلی برای آزمایش آهن سرم نیازی به ناشتایی نیست. با این حال برخی پزشکان ممکن است توصیه کنند که برای آزمایش فریتین یا پروفایل آهن ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک یا آزمایشگاه خود مشورت کنید.

۲. آیا مصرف مکمل های آهن بدون تجویز پزشک بی خطر است؟

مصرف مکمل های آهن بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. مصرف بیش از حد آهن می تواند منجر به مسمومیت آهن و آسیب اندام ها شود. همچنین مصرف مکمل های آهن ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. در صورت مشکوک بودن به کمبود آهن حتماً به پزشک مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه مکمل های آهن خودداری کنید.

۳. چه مدت طول می کشد تا سطح آهن با مصرف مکمل های آهن به حالت نرمال برگردد؟

مدت زمان لازم برای بازگشت سطح آهن به حالت نرمال با مصرف مکمل های آهن بستگی به شدت کمبود آهن و پاسخ فرد به درمان دارد. به طور معمول بهبود علائم کمبود آهن ممکن است چند هفته طول بکشد و بازگشت سطح آهن به حالت نرمال ممکن است چند ماه زمان ببرد. پزشک شما با انجام آزمایش های منظم آهن خون روند درمان را پیگیری می کند و در صورت نیاز دوز مکمل آهن را تنظیم می کند.

توصیه مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاع رسانی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی حرفه ای نیست. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی در مورد سطح آهن خون و سلامتی خود حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک با بررسی وضعیت شما و انجام آزمایش های لازم تشخیص دقیق را تعیین کرده و برنامه درمانی مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد.