مهمترین انواع زوال عقل شامل زوال ناشی از بیماری آلزایمر زوال مغز عروقی زوال ناشی از بیماری اجسام لوی و زوال عقل فرونتوتمپورال است. هر چند با پیشرفت فناوری پزشکی به دلیل چند وجهی بودن بیماری زوال عقل و علل آن شناخت کاملی از روند آسیب شناسی این بیماری ها وجود ندارد اما یکی از موارد بررسی آسیب وارده به ماده سفید مغز است.
الیگودندروسیت ها به عنوان سلول های اصلی میلینه کننده اعصاب در سیستم عصبی مرکزی از اصلی ترین سلول های ماده سفید مغزی هستند و بر اساس نتایج پژوهش های متعدد در انواع زوال عقل به طرق مختلف مانند آسیب اکسیداتیو یا رسوب پروتئین های جهش یافته آسیب دیده و به تشدید این اختلالات کمک نماید.
از سویی تقسیم و تمایز پیش سازهای الیگودندروسیتی و ممانعت از مرگ این سلول ها تا حدی از بروز زوال عقل جلوگیری کرده است بنابراین بررسی ساختار و عملکرد آن طی بروز انواع زوال مغزی می تواند چشم اندازی جدید در این زمینه را ارائه دهد.
زمین خوردن افراد و پیشرفت زوال عقل
در بررسی های جدید انجام شده نیز مشخص شده است که زوال شناختی احتمالا خطر افتادن در افراد مسن را بیشتر خواهد کرد و آسیب های ناشی از آن پیشرفت زوال عقل را تسریع خواهد کرد به همین دلیل توصیه شده است افراد مسنی که پس از زمین خوردن برای مراقبت به بیمارستان مراجعه می کنند غربالگری شناختی را انجام دهند زیرا می تواند به سالمندانی که به درمان در این زمینه نیاز دارند کمک کند تا زودتر بهبود یابند.
در حالی که مهمترین علت در ابتلا به زوال عقل سن فرد است اما همیشه افراد مسن درگیر این مشکل نمی شوند و موارد آسیب های مغزی نیز در این مورد شریک هستند. پژوهشگران دریافتند یکی از علل الیگودندروسیت هستند که در بسیاری از بیماری هایی که منجر به زوال عقل می شوند نقش دارند. اُلیگودندروسیت یکی از انواع سلول های گلیال و دارای زوایدی است که به کمک آنها به نورون های اطراف چنگ می اندازد و غلاف میلین را دور چندین آکسون ایجاد می کند و باعث تشکیل غلاف میلین در دستگاه عصبی مرکزی می شود.
بیماری آلزایمر نیز یک بیماری مخرب مغزی است که با اختلالات پیشرونده شناختی و کاهش حافظه همراه و دارای ۲ خصوصیت نوروپاتولوژیکی است. یکی از این موارد تجمع پلاک در قسمت خارج سلولی نورون هاست و پپتیدهای بتاآمیلوئید جزء اصلی این پلاک ها را تشکیل می دهند و مورد دوم تشکیل کلافه های نوروفیبریلاری در داخل نورونهاست که در اثر هیپرفسفریلاسیون پروتئینهای تاو ایجاد می شوند.
پپتیدهای بتا آمیلوئیدی (Ab) از شکسته شدن پروتئین پیش ساز آمیلوئید تولید می شوند. اختلالات در عملکرد سیناپس ها یکی از مهمترین خصوصیت بیماری آلزایمر است که منجر به اختلالات شناختی در افراد مبتلا می شود. آمیلوئید بتا سم قوی برای میتوکندری ها محسوب می شود که باعث ایجاد اختلالات عملکردی در میتوکندری ها و در نتیجه آزادشدن رادیکال های آزاد و نهایتا آسیب نورون ها می شود.
اختلال در سیستم کولینرژیک آسیب های التهابی اختلال در میزان کلسیم داخل سلولی تحریک بیش از حد گیرنده های گلوتامینرژیکی تشکیل کانالهای کاتیونی غیروابسته به ولتاژ در غشای لیپیدی توسط Ab, اختلال در انتقال آکسونی آسیب عروق مغزی و اختلالات متابولیسم اسیدهای چرب و کلسترول از خصوصیات دیگر پاتوفیزیولوژیکی هستند که در بیماری آلزایمر وجود دارد.
مصرف تخم مرغ و کاهش ابتلا به آلزایمر
محققان در پژوهشی دریافتند مصرف تخم مرغ ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد. آنان دریافتند خطر ابتلا به آلزایمر در افرادی که حداقل یک تخم مرغ در هفته مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که تخم مرغ کمتری می خوردند ۴۷ درصد کمتر بود. البته به این معنی نیست که باید به هر وعده غذایی تخم مرغ اضافه کنید بلکه افراد سالم می توانند از یک یا ۲ تخم مرغ در روز به عنوان منبع پروتئین با کیفیت بالا در یک رژیم غذایی سالم برای قلب لذت ببرند. تخم مرغ منبع بسیار خوبی از کولین ماده مغذی است که ممکن است با افزایش سن برای سلامت شناختی کلیدی باشد. کولین ماده مغذی مهم در حفظ یکپارچگی و سیگنال دهی سلول هاست.
رژیم غذایی مبتنی بر تخم مرغ احتمالا از ابتلا به آلزایمر پیشگیری نمی کند بلکه انتخاب انواع غذاها در حد اعتدال برای حمایت از تغذیه کلی سالم مهم است که شامل طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات غلات کامل و منابع پروتئین کم چرب از جمله تخم مرغ حبوبات آجیل ماهی غذاهای دریایی و لبنیات کم چرب است.
منابع
برگرفته از مقاله «نقش الیگودندروسیت ها در بیماری های مرتبط با زوال عقل» بیات مهناز قبادی مجتبی/ نشریه فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران
برگرفته از مقاله «پاتوفیزیولوژی بیماری آلزایمر» امانی محمد/ مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "آیا ابتلا به زوال عقل از علائم دوران پیری است؟" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "آیا ابتلا به زوال عقل از علائم دوران پیری است؟"، کلیک کنید.
