اعسار از پرداخت مهریه اجرای ثبت

اگه با یک اجرائیه مهریه از طرف اداره ثبت مواجه شدید و الان دستتون تنگه و توان پرداخت یکجای مهریه رو ندارید، اصلاً نگران نباشید. شما می تونید با درخواست اعسار، پرداخت مهریه رو قسط بندی کنید یا از دادگاه تقاضای مهلت بگیرید. این مقاله یه راهنمای کامل و گام به گام برای شماست تا بدون دردسر، مراحل قانونی اعسار رو طی کنید و از شر نگرانی های مالی و ممنوع الخروجی خلاص بشید.

مهریه، که طبق قانون به محض عقد نکاح به مالکیت خانم درمی آد، حق طبیعی ایشونه و هر وقت که بخواد، می تونه اون رو از آقا مطالبه کنه. این مطالبه ممکنه از دو راه کلی انجام بشه: یا از طریق دادگاه و یا از طریق اداره ثبت اسناد. وقتی خانم تصمیم می گیره مهریه اش رو از طریق اداره ثبت به اجرا بذاره، یه سری مراحل قانونی شروع میشه که می تونه برای آقا دردسرساز باشه. مثلاً ممکنه حساب هاش مسدود بشن، اموالش توقیف بشن یا حتی ممنوع الخروج بشه.

اینجاست که قضیه اعسار مطرح میشه. خیلی از آقایون ممکنه به خاطر شرایط مالی، واقعاً نتونن مهریه رو یکجا پرداخت کنن. قانون ما هم حواسش به اینجور موقعیت ها هست و راه چاره ای به اسم اعسار از پرداخت مهریه رو پیش بینی کرده. حالا اگه مطالبه مهریه از طریق ثبت باشه، آیا باز هم میشه درخواست اعسار داد؟ اگه میشه، کجا باید رفت و چه مراحلی داره؟ اصلاً چطور میشه ممنوع الخروجی رو برداشت؟ تو این مقاله قراره به همه این سوالات جواب بدیم و یه نقشه راه کامل جلوی پاتون بذاریم تا بتونید با آگاهی و اطمینان، حق خودتون رو بگیرید و اوضاع رو مدیریت کنید.

درک مفاهیم بنیادی

اعسار چیست؟ (تعریف حقوقی و انواع آن)

اول از همه، بیاید ببینیم اصلاً اعسار یعنی چی. اعسار از ریشه «عسر» میاد که به معنی سختی و دشواریه. تو اصطلاح حقوقی، وقتی میگیم یکی «معسر» شده، یعنی از نظر مالی اونقدر مشکل داره که نمی تونه بدهی هاش رو پرداخت کنه. ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی هم میگه: «معسر کسی است که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین، قادر به تادیه دیون خود نباشد.»

اعسار دو نوع اصلی داره:

• اعسار مطلق: اینجا فرد کلاً هیچ مالی نداره و نمی تونه بدهیش رو حتی به صورت قسطی پرداخت کنه. یعنی واقعاً هیچی نداره جز همون چیزایی که قانون گفته مستثنیات دینه و نمیشه توقیفشون کرد (مثل خونه ای که توش زندگی می کنه، وسایل ضروری زندگی و…).
• اعسار نسبی (تقاضای تقسیط): تو این حالت، فرد کاملاً بی بضاعت نیست، یه مقدار مال یا درآمد داره، ولی توان پرداخت کل بدهی (مهریه) رو به صورت یکجا نداره. پس درخواست میده که بدهیش رو قسط بندی کنن تا بتونه کم کم پرداخت کنه. تو پرونده های مهریه، بیشتر درخواست ها از نوع اعسار نسبیه و مرد میخواد مهریه رو قسط بندی کنه.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت: چرایی و چگونگی

خب، حالا چرا بعضی خانوما ترجیح میدن مهریه شون رو از طریق اداره ثبت مطالبه کنن؟ دلیلش واضحه: سریع تر و گاهی اوقات کم دردسرتره. مطالبه مهریه از طریق دادگاه یه مقدار طولانی تره و مراحل دادرسی داره، اما اداره ثبت میتونه خیلی سریع تر برای توقیف اموال و ممنوع الخروجی اقدام کنه.

روند کلی مطالبه مهریه از طریق ثبت اینجوریه که: اول زوجه میره دفترخونه ای که عقد اونجا انجام شده و درخواست صدور اجرائیه میده. دفترخونه هم اجرائیه رو صادر می کنه و میفرسته برای اداره ثبت. اداره ثبت هم به آقا اخطاریه میفرسته که بیا و مهریه رو پرداخت کن. اگه آقا تو این مهلت (معمولاً ۱۰ روز) مهریه رو پرداخت نکنه یا ترتیب پرداختش رو نده، اداره ثبت میتونه کارهای زیر رو انجام بده:

• توقیف اموال: اگه زوجه اموالی از آقا رو معرفی کنه (مثل حساب بانکی، ماشین، ملک)، اداره ثبت اونا رو توقیف می کنه.
• ممنوع الخروجی: اگه آقا اموالی نداشته باشه یا زوجه معرفی نکنه، زوجه میتونه درخواست ممنوع الخروجی آقا رو بده و اداره ثبت این کار رو انجام میده.

این پیامدهای اولیه اجرائیه ثبتی میتونه حسابی آقایون رو نگران کنه. برای همین، دونستن راه چاره و اقدام به موقع خیلی مهمه.

اعسار از مهریه اجرای ثبت؛ امکان پذیری و مرجع صالح

آیا می توان از اجرائیه مهریه ثبتی، درخواست اعسار کرد؟ (پاسخ قطعی)

این یکی از مهم ترین سوالاتیه که پیش میاد و خیلی ها رو سردرگم می کنه. جواب این سوال اینه: بله، قطعاً میشه! برخلاف تصور بعضی ها که فکر می کنن وقتی مهریه از طریق ثبت به اجرا درمیاد، دیگه راهی برای اعسار نیست، قانون این امکان رو فراهم کرده.

این امکان به طور خاص تو تبصره ۳ ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم توسعه اومده. این تبصره به صراحت میگه: «چنانچه متعهد سند مدعی اعسار باشد، می تواند با رعایت قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی دادخواست اعسار خود را به مرجع قضائی صالح تقدیم کند و در صورت صدور حکم اعسار، متعهد سند از شمول قسمت اخیر تبصره (۲) معاف خواهد بود.» این یعنی حتی اگه مهریه از طریق ثبت به اجرا دراومده باشه، مرد می تونه بره دادگاه و درخواست اعسار بده.

خیلی ها فکر می کنند وقتی مهریه از طریق ثبت به اجرا درمیاد، دیگه راهی برای اعسار نیست، اما قانون صراحتاً این امکان رو فراهم کرده و شما می تونید دادخواست اعسار بدید.

مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست اعسار از اجرائیه مهریه ثبتی کجاست؟

یکی دیگه از ابهام های مهم اینه که حالا اگه میشه درخواست اعسار داد، کجا باید رفت؟ اداره ثبت؟ دادگاه؟ کدوم دادگاه؟

اینجا یه نکته کلیدی وجود داره: مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست اعسار از اجرائیه مهریه ثبتی، دادگاهه، نه اداره ثبت. اداره ثبت فقط وظیفه اجرای سند رسمی رو داره و نمیتونه به دعوای اعسار رسیدگی کنه.

اما کدوم دادگاه؟ طبق ماده ۲ قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی، مرجع رسیدگی به این دعاوی، دادگاه محل صدور اجرائیه است. یعنی اگه اجرائیه از دفترخونه ای تو مثلاً تهران صادر شده، باید تو دادگاه خانواده همون شهر (تهران) دادخواست اعسار رو مطرح کنید. این نکته خیلی مهمه چون اگه دادخواست رو اشتباهی به اداره ثبت یا دادگاه نامربوطی بفرستید، کلی وقت و انرژی تون هدر میره.

راهنمای عملی و گام به گام درخواست اعسار

مراحل گام به گام ثبت دادخواست اعسار از مهریه اجرای ثبت

حالا که میدونیم میشه درخواست اعسار داد و کجا باید داد، بیاید ببینیم قدم به قدم چه کارهایی باید انجام بدیم.

۵.۱. زمان بندی و مهلت قانونی برای تقدیم دادخواست اعسار

برخلاف برخی دعاوی که مهلت مشخصی برای طرحشون وجود داره، برای دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ثبتی، قانون مهلت خاص و قاطعی رو مشخص نکرده. یعنی شما بعد از ابلاغ اجرائیه ثبتی و حتی توقیف اموال یا ممنوع الخروجی، هر وقت که بخواید می تونید دادخواست اعسار رو به دادگاه صالح بدید.

اما یه نکته خیلی مهم وجود داره: اقدام به موقع خیلی مهمه. هر چقدر زودتر دادخواست اعسار رو مطرح کنید، از توقیف بیشتر اموالتون جلوگیری میشه و زودتر میتونید از حالت ممنوع الخروجی خارج بشید. پس بهتره که به محض ابلاغ اجرائیه و مشخص شدن مشکل مالی، بلافاصله اقدامات لازم برای ثبت دادخواست اعسار رو شروع کنید.

۵.۲. تنظیم دادخواست اعسار

دادخواست اعسار باید روی فرم های مخصوصی که تو دفاتر خدمات الکترونیک قضایی هست، تنظیم بشه. این فرم ها شامل بخش های مختلفی هستن که باید با دقت پر بشن:

• خواهان: اسم و مشخصات کامل مردی که درخواست اعسار میده.
• خوانده: اسم و مشخصات کامل زوجه ای که مهریه رو مطالبه کرده.
• خواسته: اینجا باید بنویسید «تقاضای صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن از بابت اجرائیه ثبتی شماره (شماره اجرائیه رو اینجا وارد کنید).»
• دلایل و مستندات: اینجا باید به عقدنامه، اجرائیه ثبتی، مدارک عدم توانایی مالی و شهادت شهود اشاره کنید.
• شرح واقعه: تو این قسمت باید به صورت کامل و واضح توضیح بدید که خانم از طریق اداره ثبت برای مطالبه مهریه اقدام کرده، اجرائیه صادر شده و شما به دلیل نداشتن تمکن مالی کافی، توان پرداخت یکجای مهریه رو ندارید و درخواست تقسیط اون رو دارید. هر دلیلی که نشون میده شما معسر هستید (مثلاً بیکاری، بیماری، هزینه های سنگین زندگی، عیال وار بودن و…) رو اینجا مطرح کنید.

یه نکته مهم: حتی اگه فعلاً شرایط مالی خوبی دارید اما مثلاً حساب هاتون مسدود شده یا اموالتون توقیفه و نمیتونید از اونا برای پرداخت مهریه استفاده کنید، باز هم می تونید درخواست اعسار بدید و این موضوع رو تو شرح واقعه توضیح بدید.

۵.۳. جمع آوری و ضمیمه کردن مدارک لازم

برای اینکه دادگاه بتونه به اعسار شما رسیدگی کنه، نیاز به مدارک و مستندات قوی دارید. این مدارک رو باید جمع آوری و همراه با دادخواست به دفاتر خدمات قضایی ارائه بدید:

1. کپی اجرائیه ثبتی: این مهم ترین مدرکه که نشون میده مهریه از طریق ثبت به اجرا دراومده.
2. کپی عقدنامه: مدرک اصلی ازدواج و تعیین مهریه.
3. کپی شناسنامه و کارت ملی: مدارک هویتی شما.
4. مستندات عدم تمکن مالی: این بخش خیلی حیاتیه و باید حسابی روش کار کنید.
   • لیست کامل اموال و دارایی ها (منقول و غیرمنقول): شامل همه چیز از خونه، ماشین، زمین تا حساب های بانکی و سهام. اگه چیزی ندارید، باید این موضوع رو صراحتاً اعلام کنید.
   • لیست بدهی ها و تعهدات مالی: اگه قسط، وام، یا هر نوع بدهی دیگه ای دارید، مدارکشو ارائه بدید.
   • گواهی حقوق و مزایا یا فیش حقوقی: اگه شاغل هستید. اگه بیکارید، گواهی عدم اشتغال.
   • مدارک مربوط به افراد تحت تکفل: مثل شناسنامه فرزندان یا مدارک بیماری اعضای خانواده که هزینه های درمانی بالا دارن.
   • گواهی عدم پرداخت مالیات یا اظهارنامه مالیاتی (اگه دارید).
   • صورت وضعیت حساب های بانکی: برای نشون دادن موجودی حساب ها و گردش مالی.
5. شهادت شهود: این قسمت هم خیلی مهمه. باید حداقل دو نفر مرد که از وضعیت مالی شما کاملاً خبر دارن، حاضر بشن و شهادت بدن که شما توانایی پرداخت مهریه رو ندارید. شهود باید تو فرم مخصوصی که بهش «استشهادیه اعسار» میگن، مشخصاتشون رو بنویسن و شهادت بدن. بهتره این شهود از آشنایان یا همکاران شما باشن که به راحتی بتونن در دادگاه حاضر بشن و از شما دفاع کنن.

۵.۴. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

بعد از اینکه دادخواست رو تنظیم کردید و مدارک لازم رو جمع آوری کردید، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. اونجا دادخواست شما ثبت میشه و شماره پرونده می گیرید. این مرحله، شروع رسمی دعوای اعسار شماست.

۵.۵. پرداخت هزینه های دادرسی

مثل هر دعوای حقوقی دیگه ای، برای دادخواست اعسار هم باید هزینه های دادرسی رو پرداخت کنید. این هزینه ها تو دفاتر خدمات الکترونیک قضایی محاسبه و دریافت میشن. اگه واقعاً توان پرداخت این هزینه ها رو هم ندارید، می تونید همزمان با دادخواست اعسار از مهریه، دادخواست اعسار از هزینه دادرسی رو هم مطرح کنید تا دادگاه به اون هم رسیدگی کنه.

اثبات اعسار: دلایل و مستندات کلیدی در دادگاه

حالا که دادخواست رو ثبت کردید، میرسیم به مهم ترین بخش: چطور تو دادگاه ثابت کنیم که واقعاً معسر هستیم؟ اثبات اعسار به عهده شماست و باید بتونید قاضی رو قانع کنید که توان پرداخت یکجای مهریه رو ندارید. اینجا چند تا نکته کلیدی وجود داره:

• لیست جامع اموال و دارایی ها (و بدهی ها): دقیق ترین و کامل ترین لیستی که میتونید از اموالتون (و اگه ندارید، لیست عدم دارایی) و بدهی هاتون تهیه کنید و به دادگاه ارائه بدید. شفافیت تو این مرحله خیلی مهمه.
• مدارک مربوط به شغل و درآمد: فیش حقوقی، گواهی از کارفرما، گواهی بیکاری از اداره کار، یا هر مدرکی که وضعیت درآمدی شما رو نشون بده. اگه شغلتون آزاده، مدارک مربوط به میزان درآمد (یا عدم درآمد) رو ارائه بدید.
• شهادت شهود: همونطور که گفتیم، شهادت دو نفر مرد معتبر و مطلع، از مهم ترین دلایل اثبات اعساره. این افراد باید تو دادگاه حاضر بشن و به سوالات قاضی جواب بدن. قاضی معمولاً از شهود درباره شغل، درآمد، وضعیت زندگی و اموال شما سوال می کنه.
• ارائه دلایل دیگه: هر چیزی که نشون دهنده سختی مالی شما باشه. مثلاً مدارک مسدود بودن حساب بانکی، توقیف اموال به خاطر بدهی های دیگه، هزینه های درمانی سنگین، تعداد زیاد افراد تحت تکفل و…

نکته مهم: هر چقدر مدارک و مستندات شما کامل تر و شفاف تر باشه، شانس اینکه دادگاه به نفع شما رای بده، بیشتر میشه.

پیامدهای حکم اعسار و مسائل مرتبط

روند رسیدگی دادگاه و صدور رای اعسار

بعد از ثبت دادخواست اعسار و ارائه مدارک، دادگاه یه جلسه رسیدگی تشکیل میده. شما و زوجه (یا وکیل هاتون) باید تو این جلسه حاضر بشید. قاضی تو این جلسه به توضیحات شما گوش میده، شهود رو احضار و ازشون سوال می کنه، و اگه لازم باشه، استعلاماتی از مراجع مختلف (مثل بانک مرکزی، اداره ثبت اسناد، راهور) برای بررسی وضعیت مالی شما میگیره.

بعد از بررسی های لازم، دادگاه یکی از این رای ها رو صادر می کنه:

• صدور حکم اعسار و تقسیط: اگه قاضی قانع بشه که شما معسر هستید، حکم اعسار رو صادر می کنه و مبلغ مهریه رو با توجه به توان مالی شما، قسط بندی می کنه. معمولاً یه پیش قسط و بعد هم اقساط ماهیانه تعیین میشه.
• رد دادخواست اعسار: اگه دادگاه به این نتیجه برسه که شما معسر نیستید یا نتونستید اعسارتون رو ثابت کنید، دادخواست اعسار شما رو رد می کنه و شما باید کل مهریه رو یکجا پرداخت کنید.

یادتون باشه که هم شما و هم زوجه میتونید به رای صادره اعتراض کنید و پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه تجدیدنظر فرستاده میشه.

رفع ممنوع الخروجی در پرونده های اعسار مهریه ثبتی

یکی از بزرگترین نگرانی های آقایون وقتی مهریه از طریق ثبت به اجرا گذاشته میشه، ممنوع الخروجی هست. ماده ۲۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، شرایط عمومی رفع ممنوع الخروجی رو مشخص کرده:

• اجرای رای (پرداخت کامل مهریه)
• ثبوت اعسار محکوم علیه (صدور حکم اعسار)
• جلب رضایت محکوم له (زوجه)
• سپردن تامین مناسب (مثل سند ملکی)
• تحقق کفالت مطابق قانون مدنی

نکته مهم اینجاست که برای پرونده های مهریه ثبتی، بعد از صدور حکم اعسار از دادگاه، خود این حکم برای رفع ممنوع الخروجی کافیه. تو گذشته، بخشنامه هایی از طرف سازمان ثبت اسناد وجود داشت که میگفت حتی با حکم اعسار هم باید تضمین بدید تا ممنوع الخروجی برداشته بشه، که این باعث مشکلات زیادی برای آقایون میشد. اما خوشبختانه، هیات عمومی دیوان عدالت اداری با صدور رای شماره ۱۳۹۵۸۴۳ مورخ ۳۱/۰۵/۱۴۰۲، این بخشنامه ها رو باطل کرد.

رای دیوان عدالت اداری به صراحت اعلام کرده که صدور حکم اعسار (چه مطلق و چه تقسیط) به تنهایی برای رفع ممنوع الخروجی کافیه و نیازی به سپردن تضمین اضافی نیست.

این رای دیوان عدالت اداری یک نقطه قوت بزرگ برای آقایونیه که با ممنوع الخروجی از طریق ثبت مواجه هستن. البته برای سفرهای واجب (مثل حج واجب) یا درمانی ضروری، دادگاه میتونه به صورت موقت و با اخذ تضمین مناسب، اجازه خروج از کشور رو بده.

جریمه دیرکرد (تاخیر تادیه) و اعسار از مهریه

شاید براتون سوال پیش بیاد که آیا اگه مهریه رو دیر پرداخت کنیم، باید جریمه دیرکرد (تاخیر تادیه) هم بدیم؟ تو پرونده های مهریه، بله، زوجه میتونه درخواست خسارت تاخیر تادیه رو هم بده. اما یه نکته مهم اینجاست: بعد از صدور حکم اعسار، دیگه تاخیر تادیه به مهریه تعلق نمیگیره.

یعنی جریمه دیرکرد فقط تا زمانی محاسبه میشه که حکم اعسار صادر نشده. به محض اینکه دادگاه حکم اعسار و تقسیط مهریه رو صادر کرد، از اون به بعد دیگه جریمه دیرکرد به اقساطی که تعیین شده، تعلق نمیگیره. البته شما باید طبق حکم دادگاه، اقساط رو به موقع پرداخت کنید تا مشکلی پیش نیاد.

سوالات متداول

اگر اقساط مهریه تعیین شده در حکم اعسار پرداخت نشود، آیا امکان جلب زوج وجود دارد؟

این سوال خیلی از آقایون رو نگران می کنه. باید بگم که وقتی مهریه از طریق اجرائیه ثبت مطالبه شده و بعد از اون حکم اعسار صادر شده، اگه اقساط مهریه رو پرداخت نکنید، امکان جلب شما وجود نداره. چرا؟ چون اجرای این پرونده ها توسط اداره ثبت انجام میشه و اداره ثبت صلاحیت صدور حکم جلب رو نداره. تو این حالت، خانم باید دوباره از طریق اداره ثبت اقدام کنه و درخواست توقیف اموال شما رو بده.

نقش نیم عشر اجرایی در پرونده های ثبتی مهریه و اعسار چیست؟

نیم عشر اجرایی، همون ۱۰ درصد از مبلغ مهریه است که باید بابت هزینه اجرای پرونده به اداره ثبت پرداخت بشه. این هزینه معمولاً وقتی از شما دریافت میشه که کاری برای توقیف اموال یا رفع ممنوع الخروجی (در مواردی که قبل از حکم اعسار اتفاق افتاده) صورت بگیره. بعد از بازداشت اموال و برای رفع توقیف یا رفع ممنوع الخروجی (قبل از حکم اعسار و با رضایت زوجه یا تامین مناسب)، معمولاً نیم عشر کل پرونده رو از شما میگیرن.

آیا می توان همزمان از طریق اداره ثبت و دادگاه برای مطالبه مهریه اقدام کرد؟

بله، قانون این اجازه رو به خانم میده که برای مطالبه مهریه همزمان از طریق اداره ثبت و دادگاه اقدام کنه. این یعنی اگه خانم پرونده رو تو اداره ثبت باز کرده، باز هم میتونه تو دادگاه دادخواست مطالبه مهریه بده. ولی خب، در نهایت فقط یک بار میتونه مهریه اش رو دریافت کنه.

اموال مستثنیات دین چیست و چه تاثیری در اعسار دارد؟

مستثنیات دین، اون دسته از اموالی هستن که قانوناً نمیشه اونها رو برای پرداخت بدهی (مثل مهریه) توقیف کرد. این اموال برای حفظ حداقل زندگی آبرومندانه مدیون و خانواده اش ضروری هستن. مثلاً خونه ای که توش زندگی می کنید، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار کار، و مقداری آذوقه و لباس معمولاً جزو مستثنیات دین محسوب میشن. وقتی درخواست اعسار میدید، شما باید نشون بدید که جزو همین مستثنیات دین، هیچ مال دیگه ای برای پرداخت مهریه ندارید.

آیا حضور وکیل برای پرونده اعسار از مهریه اجرای ثبت ضروری است؟

راستش، تو دعاوی حقوقی، شما همیشه میتونید خودتون کارهاتون رو انجام بدید، اما پرونده های اعسار، به خصوص وقتی پای اجرائیه ثبت وسطه، پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن. از تنظیم درست دادخواست و جمع آوری دقیق مدارک گرفته تا حضور موثر تو جلسات دادگاه و دفاع از خودتون، همه نیاز به دانش حقوقی و تجربه دارن. پیشنهاد ما اینه که حتماً از وکیل متخصص تو امور خانواده و اعسار کمک بگیرید. یه وکیل خوب میتونه شانس موفقیت شما رو خیلی بالا ببره، از اشتباهات احتمالی جلوگیری کنه و روند پرونده رو سریع تر به نتیجه برسونه.

چقدر طول می کشد تا حکم اعسار صادر شود؟

زمان دقیقی برای صدور حکم اعسار نمیشه گفت، چون به عوامل مختلفی بستگی داره. شلوغی دادگاه، کامل بودن مدارک شما، نیاز به استعلامات مختلف، و حتی نحوه عملکرد شهود، همه میتونن روی زمان رسیدگی تاثیر بذارن. اما به طور کلی، از چند ماه تا یک سال ممکنه طول بکشه تا حکم قطعی اعسار صادر بشه.

تفاوت اعسار از پرداخت محکوم به و اعسار از هزینه دادرسی چیست؟

این دو تا مفهوم با هم فرق دارن. اعسار از پرداخت محکوم به (که همون مهریه تو پرونده شماست) یعنی شما توان پرداخت مبلغی که دادگاه یا اداره ثبت به پرداختش محکوم شدید رو ندارید و درخواست تقسیط یا مهلت میدید. اما اعسار از هزینه دادرسی یعنی شما حتی توان پرداخت هزینه هایی که برای طرح دعوا باید به دادگاه بپردازید رو هم ندارید. اگه توان پرداخت هزینه دادرسی رو هم ندارید، میتونید همزمان با دادخواست اعسار از مهریه، این درخواست رو هم به دادگاه بدید.

نتیجه گیری و توصیه پایانی

همونطور که دیدید، مواجهه با اجرائیه مهریه از طریق ثبت، هر چقدر هم که نگران کننده باشه، راه چاره داره و شما تنها نیستید. قانون برای مردانی که واقعاً توان پرداخت یکجای مهریه رو ندارن، امکان درخواست اعسار رو پیش بینی کرده.

نکات کلیدی که باید یادتون بمونه اینه که: اولاً، میشه از اجرائیه مهریه ثبتی درخواست اعسار کرد و مرجع صالح برای این کار، دادگاه خانواده (یا دادگاه محل صدور اجرائیه) است. ثانیاً، اقدام به موقع، تنظیم دقیق دادخواست، جمع آوری مستندات قوی و به خصوص شهادت شهود، حرف اول رو تو اثبات اعسار میزنه. و ثالثاً، با صدور حکم اعسار، ممنوع الخروجی شما برداشته میشه و دیگه جریمه دیرکرد (تاخیر تادیه) هم به مهریه تعلق نمیگیره.

در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی و ریزه کاری های قانونی، بهترین توصیه ما اینه که حتماً از همون ابتدای کار، با یک وکیل متخصص و باتجربه تو امور خانواده و اعسار مشورت کنید. یک وکیل خوب میتونه قدم به قدم همراه شما باشه، از حقوق شما دفاع کنه و بهترین مسیر رو برای رسیدگی به پرونده تون نشون بده تا با خیال راحت و کمترین دغدغه، این مراحل رو پشت سر بذارید.