خرابی رله دوبل: علائم، دلایل و راه حل های کامل برای تعمیر یا تعویض

به گزارش خبرگزاری لیجار و براساس گزارش پدال رله ها در وسایل نقلیه نقش های مهمی بر عهده دارد که یکی از اصلی ترین آن ها کاهش میزان سیم کشی خودرو و فعال سازی خودکار مدار الکتریکی است. از جمله رله های مهم بکار رفته در خودروها رله دوبل است که وظیفه آن تأمین برق قطعات مهمی همچون پمپ بنزین ECU سنسور اکسیژن و… از طریق باتری است. با توجه به اینکه رله دوبل نقش مستقیمی در کارکرد چنین قطعاتی دارد بنابراین طبیعی است که خرابی آن مشکلات زیادی به وجود خواهد آورد. البته خرابی رله دوبل نشانه ها و علائمی دارد که در این مقاله به معرفی آن می پردازیم و همچنین با روش های مختلف تست و عیب یابی می توانید نسبت به تعمیر یا تعویض قطعه موردبحث اقدام کنید.

رله دوبل چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟

احتمالاً به صدای خاصی که هنگام باز کردن سوئیچ خودرو قبل از استارت زدن گوش کرده اید. این صدا به فعال شدن پمپ بنزین خودرو اختصاص دارد که رله دوبل برق موردنیاز آن را از طریق باتری تأمین می کند. رله دوبل از دو رله متصل به یکدیگر ساخته شده و زمانی که سوئیچ را باز کنید جریان برق وارد رله می شود. در این زمان دو رله به یکدیگر می چسبند تا مسیر انتقال برق فراهم شود و قطعات یاد شده فعال گردند. در صورت خرابی رله دوبل قطعاتی همچون پمپ بنزین و ECU از کار خواهند افتاد.

علائم خرابی رله دوبل که باید جدی بگیرید

در ادامه به بررسی نشانه ها و علائم خرابی این قطعه مهم می پردازیم.

روشن نشدن خودرو

استارت نخوردن و روشن نشدن خودرو دلایل گوناگونی دارد و به همین خاطر شاید یافتن علت دقیق آن دشوار باشد اما یکی از دلایل این کار می تواند خرابی رله دوبل باشد چراکه برق لازم به برخی قطعات حیاتی موتور خودرو نمی رسد.

عدم شنیدن صدای پمپ بنزین

با اینکه زمان باز کردن سوئیچ خودرو و عدم به گوش رسیدن صدای پمپ بنزین می تواند حاکی از خرابی خود این قطعه باشد اما معمولاً خرابی رله دوبل نیز مانع رسیدن برق به پمپ بنزین شده و آن را از کار می اندازد. این نشانه جزو رایج ترین دلایل عیب رله دوبل است.

روشن نشدن چراغ چک

با اینکه روشن شدن این چراغ به معنی وجود مشکل در بخش های مختلف خودروست اما در صورت خرابی رله دوبل معمولاً هنگام باز کردن سوئیچ چراغ چک روشن نخواهد شد.

عدم شنیدن صدای تیک رله

احتمالاً پس از باز کردن سوئیچ خودرو یک صدای تیک مانند کوتاه و خفیفی را می شنوید که مربوط به فعال سازی رله دوبل است اما در صورتی که صدای یاد شده را نشنوید به احتمال زیاد قطعه موردبحث از کار افتاده است.

دلایل خرابی رله دوبل چیست؟

حال که با نشانه های خرابی چنین قطعه ای آشنا شدید نوبت به بررسی دلایل از کار افتادن رله دوبل می رسد.

سوختگی یا آب خوردگی

رله دوبل معمولاً در محفظه موتور خودرو قرار دارد و نفوذ آب به درون آن می تواند باعث خرابی قطعه شود. همچنین نوسانات سیستم برق خودرو نیز نقش مهمی در کاهش عمر و عیب رله دوبل دارد و ورود بیش از حد جریان برق به آن جزو مهم ترین دلایل خرابی رله به شمار می رود.

خرابی قطعات مرتبط

هزاران قطعه در کنار یکدیگر کار می کنند تا خودرو وظیفه خود را از دست دهد. بروز اتصال در باتری خرابی دینام وجود اشکال در پمپ بنزین و حتی خراب شدن شمع و کویل خودرو نیز می تواند روی کارکرد رله دوبل تأثیر گذاشته و آن را از کار بیندازند. به این موارد باید وجود مشکل در سیم کشی و اتصالات مربوط به رله دوبل را نیز افزود.

فرسودگی طبیعی

همانند هر قطعه دیگری رله دوبل نیز عمر مشخصی دارد و پس از چندین سال کیفیت اولیه و کارکرد خود را از دست می دهد. با مشاهده اولین نشانه های خرابی این قطعه می بایست نسبت به رفع مشکل اقدام کنید.

مکان رله دوبل در خودروهای مختلف کجاست؟

خودروسازان رله دوبل را در محل ثابتی نصب نمی کنند و بنابراین ضروری است قبل از تعمیر یا تعویض رله نسبت به آگاهی از محل آن در خودروی خود اطمینان حاصل کنید. در جدول زیر می توانید محل نصب رله دوبل برخی از خودروهای پرفروش بازار را مشاهده نمایید.

نام خودرو	محل نصب رله دوبل
پراید	کنار باتری و مخزن آب رادیاتور
پژو ۴۰۵	بالای رادیاتور
سمند EF۷	کنار ECU
پژو ۲۰۶	محفظه BM۳۴

چگونه خرابی رله دوبل را تست کنیم؟

روش های مختلفی برای تست و عیب یابی این قطعه وجود دارد که به آن ها اشاره می کنیم.

تست چشمی

یکی از ساده ترین راه ها برای بررسی صحت عملکرد رله دوبل خودرو بررسی ظاهری آن است. به همین منظور با دقت به بدنه رله دوبل نگاه کنید. آیا اثری از ترک خوردگی آسیب فیزیکی و سوختگی در آن وجود دارد؟ آیا آب و گردوغبار به درون سوکت ها و پایه ها نفوذ کرده است؟ در صورتی که پاسخ به این سؤالات مثبت باشد به احتمال زیاد رله دوبل خراب شده و می بایست آن را تعویض نمایید.

تست با مولتی متر

برای این روش می بایست از دستگاه مولتی متر یا اهم متر استفاده کنید. در صورتی که از مولتی متر استفاده می کنید سلکتور آن را روی اهم متر قرار داده و سپس سیم های مشکی و قرمز را به پایه های رله دوبل متصل نمایید. میزان مقاومتی که روی دستگاه نشان داده می شود باید با مقدار استاندارد رله دوبل خودروی شما در یک محدوده باشد و اگر مقدار مقاومت مولتی متر اختلاف زیادی با مقدار عادی رله دوبل داشته باشد به معنی خرابی این قطعه خواهد بود.

تست با دیاگ

برای تست این قطعه با دستگاه دیاگ کافی است سوکت دستگاه را به خود وصل کرده و سوئیچ را باز کنید. در مرحله بعد وارد منوی عملگرها در دستگاه دیاگ شده و تست پمپ بنزین را انجام دهید. در این زمان پلاتین رله می بایست صدای خاص خود را ایجاد کند. در صورتی که صدایی به گوش نرسید می بایست از رسیدن جریان برق به رله دوبل اطمینان حاصل کرد. اگر جریان برق به رله می رسد و پلاتین آن صدایی تولید نمی کند پس این قطعه خراب شده است.

راه حل های رفع خرابی رله دوبل

به این نکته دقت داشته باشید که رله دوبل به دلیل ساختار خود قابل تعمیر نیست و حتی در صورت امکان تعمیر نیز فرایند آن به دلیل عدم توجیه اقتصادی توسط مکانیک ها و باتری سازها پذیرفته نمی شود. به همین خاطر در صورت خرابی رله دوبل باید آن را تعویض کرد.

تعویض رله دوبل

اتحادیه صنف تعمیرکاران خودرو تهران نرخ مشخصی از بابت دستمزد و اجرت تعویض رله دوبل برای خودروها اعلام نکرده و بنابراین هزینه تعویض این قطعه به صورت توافقی انجام می شود؛ اما با بررسی وب سایت ها و فروشگاه های فروش لوازم یدکی خودروها می توان گفت رله دوبل پراید قیمت حدود ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارد درحالی که رله دوبل پژو ۴۰۵ و سمند و همچنین پژو ۲۰۶ با قیمت حدودی ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان عرضه می شود.

یکسره کردن رله در مواقع اضطراری

در شرایط اضطراری و هنگامی که تعویض رله دوبل میسر نباشد می توان آن را یکسره کرد تا خودرو را به یک تعمیرگاه و باتری ساز منتقل نمود. در خودروهایی که از قطعات گروه ساژم و بوش استفاده کرده اند به منظور یکسره کردن رله دوبل می بایست دو سمت یک سیم افشان سایز ۲ یا ۳ را لخت نموده و از داخل سوکت خانه شماره ۲ به شماره ۱ وصل نمایید. در مرحله بعد همین کار برای سوکت خانه شماره ۸ و ۴ صورت گرفته و مجدداً از خانه شماره ۱۱ به ۵ و در آخر از شماره ۱۵ به ۱۳ متصل می کنید. با این کار شما جریان برق را از سوکت های خانه ۲ ۸ ۱۱ و ۱۵ به سوکت های خانه ۱ ۴ ۵ و ۱۳ رسانده اید. دقت داشته باشید که در حین انجام این کار برق خودرو به بدنه اتصال پیدا نکند.

اما در برخی خودروها از قطعات کامپیوتری شرکت زیمنس استفاده شده که طرز تأمین جریان برق آن کمی متفاوت است. در این خودروها مجدداً دو سر یک سیم را لخت نموده و از خانه ۱۱ به ۱ از خانه ۱۴ به ۴ و نهایتاً از خانه ۱۵ به ۱۳ برق را می رسانید. البته در خودروهایی همچون پژو ۲۰۶ و ۲۰۷ که فاقد رله دوبل هستند این کار از طریق رساندن جریان برق به فیوز ۴ و ۱۵ و سوکت شماره ۸ و سوکت مشکی شماره ۱۶ (پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و تیپ ۳ قبل از سال ۹۱) صورت می گیرد. در پژو ۲۰۶ تیپ ۵ و ۶ قبل از سال ۹۱ نیز فقط جریان برق به فیوز ۴ و ۱۵ رسانده می شود. با این کار خودرو روشن شده و می توانید به تعمیرگاه مراجعه نموده و رله دوبل معیوب را تعویض نمایید.

تعمیر سیستم برقی

در برخی موارد عیب رله دوبل از خرابی قطعات مرتبط با آن است. در این حالت می بایست سیستم برق خودرو و اتصالات و سیم کشی های آن را بررسی نموده و در صورت قطعی اتصال سیم کشی ها نسبت به رفع آن اقدام کنید. همچنین گاهی اوقات خرابی این قطعه و روشن نشدن خودرو از مشکل در پمپ بنزین است که باید با روش های تست و عیب یابی مورد اشاره آن را بررسی و رفع نمایید.

خرابی رله دوبل در خودروهای پرطرفدار

پراید

خرابی رله دوبل در خودرویی همچون پراید باعث روشن نشدن آن شده و در عملکرد پمپ بنزین اختلال ایجاد می کند. همچنین خرابی این قطعه با بوی سوختگی در بخش فیوز و رله ها همراه است و حتی گاهی اوقات شاهد ذوب شدن اتصالات و پایه ها و سوکت آن خواهید بود.

پژو ۴۰۵ و سمند

در پژو ۴۰۵ و سمند نیز خرابی رله دوبل باعث استارت نخوردن خودرو می شود. علاوه بر آن امکان خاموش شدن ناگهانی خودرو وجود خواهد داشت. با خرابی رله دوبل پژو ۴۰۵ و سمند صدای پمپ بنزین نیز هنگام باز کردن سوئیچ به گوش نخواهد رسید.

پژو ۲۰۶

پژو ۲۰۶ سیستم برقی نسبتاً پیچیده ای دارد و خرابی قطعات مربوط به رله در آن می تواند باعث از کار افتادن خودرو انتشار بوی سوختگی در جعبه فیوز و… شود.

چطور از خرابی رله دوبل پیشگیری کنیم؟

با اینکه امکان از کار افتادن ناگهانی رله دوبل وجود دارد و شاید خرابی آن بدون نشانه های قبلی باشد اما با اتخاذ اقداماتی می توان از خرابی آن جلوگیری کرد. یکی از این روش ها بررسی وضعیت فیزیکی رله دوبل و تعویض آن پس از کارکرد حدود ۵۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر خودروست. همچنین توصیه می شود موتور خودرو شسته نشود تا جلوی نفوذ آب و رطوبت به داخل سوکت و پایه های آن گرفته شود. نکته بعدی در افزایش طول عمر رله دوبل خودرو اجتناب از دست کاری سیستم برق خودرو و اتصالات آن است. نهایتاً نیز باید از قطعات باکیفیت و اصلی برای خودرو استفاده کرد تا هم رله دوبل خودرو عمر بیشتری داشته باشد و هم مشکلات اضافی برای خودرو پیش نیاید.

هزینه تعمیر و تعویض رله دوبل در ۱۴۰۴

با اینکه اتحادیه صنف تعمیرکاران خودرو تهران نرخ مشخصی برای دستمزد و اجرت تعویض این قطعه اعلام نکرده اما هزینه تعویض آن بسته به نوع خودرو پیچیدگی سیستم برقی آن منطقه تعمیر و… متفاوت است و حداقل می بایست هزینه ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی را برای آن در نظر گرفت. البته چنین هزینه هایی معمولاً به صورت توافقی تعیین می شود و بهتر است برای تعویض رله دوبل خودروی خود با چندین مکانیک و باتری ساز مذاکره و گفت وگو کنید.

سؤالات متداول درباره خرابی رله دوبل

• چرا ماشین با رله خراب روشن نمی شود؟

رله دوبل برق موردنیاز قطعاتی همچون ECU و پمپ بنزین را تأمین می کند و در صورت خرابی این قطعه جریان برق به قطعات یاد شده نخواهد رسید و خودرو روشن نخواهد شد.

• تست رله دوبل بدون دیاگ چگونه است؟

یکی از راه های تست خرابی رله دوبل بررسی وضعیت ظاهری آن و توجه به هرگونه ترک آسیب فیزیکی و آثار سوختگی آن است. همچنین می توانید با باز کردن سوئیچ خودرو به صدای تیک رله دوبل و صدای پمپ بنزین گوش کنید. در صورتی که این صداها به گوش نرسند احتمالاً رله دوبل خراب است.

• یکسره کردن رله دوبل ضرر دارد؟

بی شک دست کاری سیستم برق خودرو مشکلات خاص خود را به وجود می آورد اما در شرایط اضطراری که خودرو از کار افتاده است یکسره کردن رله دوبل یک راه حل موقتی برای رساندن خودرو به تعمیرگاه محسوب می شود و حتماً پس از آن می بایست نسبت به تعویض قطعه معیوب اقدام کنید.

نتیجه گیری

رله دوبل به عنوان یکی از قطعات کوچک اما مهم در خودرو جلوه می کند. این قطعه برق موردنیاز بخش های مهم خودرو از جمله ECU پمپ بنزین سنسور اکسیژن و… را فراهم می سازد و خرابی آن می تواند باعث از کار افتادن خودرو و روشن نشدن آن شود. خرابی رله دوبل نشانه های مختلفی دارد که با دقت در آن می توان سریع تر به ریشه مشکل پی برد. در این مقاله به بررسی کامل خرابی قطعه موردبحث پرداختیم و به شما عزیزان نیز توصیه می کنیم همواره سیستم برق خودرو و قطعات مختلف آن را بررسی نمایید و در صورت وجود مشکل آن را رفع نمایید. همچنین از عزیزانی که تجربه و تخصص لازم در این زمینه را دارند دعوت می کنیم نقطه نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر کاربران پدال به اشتراک بگذارند.

۲۲۷۲۲۷