خلاصه کتاب دکتر ژیواگو ( نویسنده یان کریستی )

کتاب دکتر ژیواگو اثر یان کریستی و ترجمه قاسم مومنی پژوهشی عمیق درباره روند ساخت فیلم مشهور دکتر ژیواگو (1965) است که بر اساس رمان بوریس پاسترناک ساخته شده و به جزئیات تبدیل رمان به فیلمنامه تولید و حواشی آن می پردازد.

کتاب دکتر ژیواگو نوشته یان کریستی اثری ارزشمند برای علاقه مندان به دنیای سینما و ادبیات است. این کتاب به طور خاص به بررسی عمیق و موشکافانه روند ساخت فیلم حماسی و ماندگار دکتر ژیواگو می پردازد؛ فیلمی که خود اقتباسی درخشان از رمان برجسته بوریس پاسترناک است. یان کریستی در این پژوهش خواننده را به پشت صحنه یکی از پرهزینه ترین و موفق ترین فیلم های تاریخ سینما می برد و لایه های پنهان و چالش های تولید این شاهکار را آشکار می سازد.

رمان اصلی دکتر ژیواگو نوشته بوریس پاسترناک داستانی عاشقانه و فلسفی است که در بستر تحولات عظیم تاریخی روسیه از انقلاب ۱۹۱۷ تا جنگ داخلی روایت می شود. این رمان نه تنها به دلیل ارزش های ادبی خود بلکه به خاطر نگاه نقادانه اش به نظام شوروی شهرت جهانی یافت و منجر به اعطای جایزه نوبل ادبیات به پاسترناک شد هرچند او مجبور به رد آن شد. موفقیت بی سابقه رمان توجه فیلمسازان بزرگ را به خود جلب کرد و در نهایت کارلو پونتی تهیه کننده ایتالیایی حق اقتباس آن را به دست آورد.

پونتی با همکاری دیوید لین کارگردان صاحب نام انگلیسی که پیش از این با فیلم هایی چون «پل رودخانه کوای» و «لارنس عربستان» شهرت جهانی یافته بود و رابرت بولت فیلمنامه نویس چیره دست پروژه ساخت فیلم دکتر ژیواگو را آغاز کرد. این تیم خلاق با چالشی بزرگ روبرو بودند: چگونه رمانی با حجم بالا ریتم کند و درونمایه های پیچیده فلسفی و تاریخی را به یک فیلم سینمایی جذاب برای مخاطب جهانی تبدیل کنند؟ کتاب یان کریستی پاسخی جامع به این پرسش و بسیاری سوالات دیگر درباره این فرآیند پیچیده است.

کریستی در کتاب خود به تفصیل به نقش رابرت بولت در اقتباس سینمایی می پردازد. بولت با مهارت ساختار روایی رمان را برای مدیوم سینما تغییر داد و از تکنیک «داستان در داستان» بهره برد. این شیوه روایت که داستان زندگی یوری ژیواگو را در پس زمینه انقلاب و جنگ داخلی از طریق خاطرات یا بازگویی روایت می کند به فیلم اجازه داد تا هم به وقایع تاریخی بپردازد و هم بر جنبه های شخصی عاطفی و هنری شخصیت اصلی تمرکز کند. این تغییر ساختاری یکی از نکات کلیدی است که کریستی در تحلیل خود برجسته می کند.

یکی از جنبه های مهمی که کتاب کریستی به آن می پردازد فرآیند عظیم و پرهزینه تولید فیلم است. ساخت دکتر ژیواگو نیازمند طراحی صحنه هایی وسیع و بازسازی فضاهای روسیه در دوران انقلاب بود. کریستی توضیح می دهد که چگونه تیم تولید پس از بررسی گزینه های مختلف برای مکان فیلمبرداری تصمیم گرفتند یک نمونه بزرگ از مسکو را در نزدیکی مادرید اسپانیا بسازند. این تصمیم نه تنها امکان کنترل بیشتری بر محیط فیلمبرداری فراهم می کرد بلکه از نظر بصری نیز به فیلم کمک شایانی کرد و تصویری ماندگار از شهر در ذهن مخاطب ثبت نمود.

کتاب همچنین به جزئیات انتخاب بازیگران می پردازد؛ فرآیندی که برای نقش های اصلی مانند یوری ژیواگو و لارا بسیار حیاتی بود. کریستی نحوه انتخاب عمر شریف برای نقش ژیواگو و جولی کریستی برای نقش لارا را بررسی می کند و به چالش های گردآوری گروه بزرگی از بازیگران و عوامل بین المللی اشاره دارد. این بخش از کتاب برای شناخت عوامل انسانی مؤثر در خلق فیلم بسیار روشنگر است و نشان می دهد چگونه ترکیب استعدادها و تصمیمات درست در انتخاب بازیگران به موفقیت نهایی فیلم کمک کرد.

علاوه بر جنبه های فنی و تولیدی یان کریستی در کتاب خود به تحلیل عناصر هنری فیلم نیز می پردازد. او درباره اهمیت نورپردازی انتخاب پالت رنگی فیلم و نقش بی بدیل موسیقی متن ساخته موریس ژار سخن می گوید. موسیقی دکتر ژیواگو به ویژه «تم لاراس» به یکی از مشهورترین قطعات موسیقی فیلم در تاریخ سینما تبدیل شده و کریستی چگونگی شکل گیری این موسیقی و همکاری ژار با دیوید لین را شرح می دهد. او همچنین به صحنه های نمادین فیلم مانند صحنه پاشیدن خون بر برف اشاره کرده و تفسیرهای مختلف از این نماها را ارائه می دهد.

کتاب دکتر ژیواگو صرفاً یک گزارش از پشت صحنه نیست بلکه پژوهشی است که به ارتباط میان هنر سیاست و تاریخ می پردازد. کریستی به موضوع دخالت سازمان سیا در انتشار رمان پاسترناک اشاره می کند و نشان می دهد که چگونه موفقیت جهانی رمان که تا حدی مرهون شرایط سیاسی جنگ سرد بود زمینه را برای ساخت یک اقتباس سینمایی بزرگ فراهم آورد. این نگاه جامع به عوامل مختلف مؤثر بر خلق و موفقیت فیلم کتاب یان کریستی را به اثری عمیق و چندوجهی تبدیل می کند.

یان کریستی در جایگاه یک مورخ و منتقد سینما با دقت و وسواس به بررسی اسناد و مدارک مربوط به تولید فیلم پرداخته است. او با تحلیل مکاتبات یادداشت های تولید و مصاحبه با دست اندرکاران تصویری کامل از فرآیند ساخت فیلم ارائه می دهد. این رویکرد پژوهشی کتاب را به منبعی قابل اعتماد برای دانشجویان سینما محققان و هر کسی که به مطالعه تطبیقی ادبیات و سینما علاقه دارد تبدیل کرده است. ترجمه روان قاسم مومنی نیز دسترسی خوانندگان فارسی زبان را به این اثر ارزشمند فراهم آورده است.

کتاب دکتر ژیواگو نه تنها برای کسانی که فیلم را دیده اند و می خواهند درباره جزئیات ساخت آن بیشتر بدانند جذاب است بلکه برای هواداران رمان پاسترناک که کنجکاوند بدانند چگونه اثر محبوبشان به زبان سینما ترجمه شده نیز بسیار مفید خواهد بود. منتقدان سینما و پژوهشگران هنر نیز می توانند از تحلیل های کریستی درباره تکنیک های روایی بصری و صوتی فیلم بهره ببرند و درک عمیق تری از چرایی ماندگاری این اثر سینمایی پیدا کنند.

فهرست مطالب کتاب یان کریستی به شرح زیر است: سپاسگزاری فصل اول: ژیواگو چگونه اتفاق افتاد فصل دوم: میان خوبی و زیبایی: ساختن ژیواگو فصل سوم: بازخوردها و تأثیرات پی نوشت ها و عوامل فیلم. این سرفصل ها نشان دهنده ساختار منطقی کتاب هستند که از مراحل اولیه شکل گیری ایده ساخت فیلم و خرید حق اقتباس آغاز شده و تا بررسی فرآیند پیچیده تولید و در نهایت تأثیرات فرهنگی و هنری فیلم پس از اکران ادامه می یابد. هر فصل به یکی از ابعاد کلیدی ساخت فیلم می پردازد و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار می دهد.

در فصل اول یان کریستی زمینه های تاریخی و ادبی شکل گیری پروژه فیلم دکتر ژیواگو را مورد بحث قرار می دهد. او به انتشار رمان پاسترناک واکنش ها به آن در غرب و شرق و چگونگی جلب توجه تهیه کنندگان هالیوود به این اثر می پردازد. نقش عوامل سیاسی در شهرت رمان به ویژه در دوران جنگ سرد نیز در این فصل بررسی می شود. این بخش پیش زمینه ای ضروری برای درک اهمیت و حساسیت پروژه ساخت فیلم ارائه می دهد و نشان می دهد که چرا اقتباس از این رمان یک رویداد بزرگ فرهنگی و سینمایی محسوب می شد.

فصل دوم که احتمالاً حجیم ترین بخش کتاب است به قلب فرآیند تولید فیلم می پردازد. کریستی در این فصل جزئیات مربوط به نگارش فیلمنامه توسط رابرت بولت چالش های انتخاب لوکیشن و طراحی صحنه (از جمله تصمیم به ساخت مسکو در مادرید) انتخاب بازیگران اصلی و فرعی و مدیریت گروه بزرگ تولید را شرح می دهد. او همچنین به همکاری دیوید لین با تیم فنی از جمله فیلمبردار تدوینگر و آهنگساز می پردازد و نحوه شکل گیری جلوه های بصری و صوتی فیلم را تحلیل می کند. این فصل تصویری زنده و دقیق از سختی ها و خلاقیت های دخیل در ساخت یک فیلم حماسی ارائه می دهد.

فصل سوم کتاب به بررسی بازخوردها و تأثیرات فیلم دکتر ژیواگو پس از اکران اختصاص دارد. یان کریستی در این بخش واکنش منتقدان سینما و مخاطبان به فیلم را در کشورهای مختلف تحلیل می کند. او به موفقیت تجاری فیلم جوایزی که دریافت کرد (از جمله ۵ جایزه اسکار) و جایگاه آن در تاریخ سینما می پردازد. تأثیرات فرهنگی فیلم از جمله ماندگاری شخصیت ها موسیقی متن و صحنه های کلیدی آن در حافظه جمعی نیز در این فصل مورد بحث قرار می گیرد. این بخش به خواننده کمک می کند تا اهمیت فیلم دکتر ژیواگو را در چشم انداز وسیع تر سینما و فرهنگ درک کند.

مشخصات کتاب الکترونیک دکتر ژیواگو اثر یان کریستی ترجمه قاسم مومنی نشان می دهد که این اثر توسط انتشارات علمی و فرهنگی در سال ۱۳۹۹ منتشر شده است. این کتاب در فرمت EPUB عرضه شده و دارای ۱۲۷ صفحه است. زبان کتاب فارسی بوده و شابک آن ۹۷۸-۶۲۲-۲۷۷۰۳۰-۳ می باشد. موضوع اصلی کتاب در دسته کتاب های نقد فیلم قرار می گیرد که تأکیدی بر رویکرد تخصصی آن در تحلیل فرآیند ساخت و جنبه های سینمایی فیلم دکتر ژیواگو است. این اطلاعات برای خوانندگانی که قصد تهیه نسخه الکترونیک کتاب را دارند مفید خواهد بود و به آن ها کمک می کند تا از جزئیات فنی و محتوایی کتاب مطلع شوند و از سازگاری آن با دستگاه های مطالعه خود اطمینان حاصل کنند.

در بخشی از کتاب دکتر ژیواگو می خوانیم: «در میان عوامل خلاق فیلم معمولاً آهنگساز آخرین فردی است که وارد می شود و وجه ناخوشایند کار او این است که باید کار خود را پس از اتمام تدوین نهایی فیلم شروع کند. جالب اینجاست که موسیقی فیلم را یکی امور ثانویهٔ تولید می دانند درحالی که همین موسیقی می تواند به مهم ترین نشانهٔ فیلم در یاد مخاطبان بدل شود. دیوید لین نخست به شکلی تصادفی با موریس ژار آشنا شد؛ زمانی که مالکوم آرنولد آهنگساز پل رودخانهٔ کوای و ویلیام والتن آهنگساز بزرگ انگلیسی هر دو از ساختن موسیقی لارنس عربستان سر باز زدند زیرا آن را «نیازمند ساعت ها موسیقی» می دانستند. ولی سم اشپیگل موسیقی ژار برای فیلم فرانسوی یکشنبه ها و سیبِل (ساختهٔ سرژ بورگینیون ۱۹۶۲) که برندهٔ اسکار بهترین فیلم خارجی شد را شنیده بود و بدین گونه ژار که پیشتر فیلم های مستند و هنری نظیر فیلم های ژرژ فرانژو را آهنگسازی کرده بود نخست مأمور شد تا میان قطعات والتن و آرنولد پیوندی برقرار کند و نهایتاً تصمیم بر آن شد که خودش موسیقی لارنس را ظرف شش هفته بسازد و ضبط کند.» این بخش نمونه ای از نگاه دقیق کریستی به جزئیات فرآیند ساخت فیلم و نقش عوامل کلیدی در آن است و نشان می دهد که چگونه حتی انتخاب آهنگساز می تواند داستانی جذاب و آموزنده داشته باشد.

راهنمای مطالعه کتاب دکتر ژیواگو اثر یان کریستی می تواند به خوانندگان کمک کند تا بیشترین بهره را از این اثر ببرند. این کتاب برای کسانی که به تاریخ سینما به ویژه سینمای کلاسیک هالیوود و آثار دیوید لین علاقه دارند بسیار مناسب است. همچنین دانشجویان و پژوهشگران رشته های سینما مطالعات فرهنگی و ادبیات تطبیقی می توانند از تحلیل های کریستی درباره اقتباس تولید فیلم و تأثیرات فرهنگی آن استفاده کنند. پیش از مطالعه کتاب آشنایی با رمان بوریس پاسترناک و تماشای فیلم دکتر ژیواگو ساخته دیوید لین می تواند درک عمیق تری از مباحث مطرح شده در کتاب فراهم کند هرچند کتاب به گونه ای نوشته شده که حتی بدون این پیش زمینه ها نیز قابل استفاده باشد.

برای مطالعه نسخه الکترونیک کتاب دکتر ژیواگو می توان از طریق پلتفرم های قانونی نشر الکترونیک که این کتاب را ارائه می دهند اقدام کرد. این پلتفرم ها معمولاً اپلیکیشن های مخصوص مطالعه بر روی تلفن همراه تبلت یا رایانه ارائه می دهند که امکان دسترسی آسان به کتاب را فراهم می کنند. خرید قانونی نسخه الکترونیک نه تنها امکان مطالعه راحت و همیشه در دسترس را فراهم می آورد بلکه از حقوق مؤلف و ناشر نیز حمایت می کند. همچنین نسخه چاپی کتاب نیز از طریق کتابفروشی های فیزیکی و آنلاین قابل تهیه است. مطالعه این کتاب می تواند تجربه ای غنی برای درک پیچیدگی های تبدیل یک اثر ادبی بزرگ به یک شاهکار سینمایی باشد.

رمان دکتر ژیواگو اثر کیست؟

رمان دکتر ژیواگو اثری ماندگار از نویسنده شهیر روس بوریس پاسترناک است که به خاطر نگارش آن جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد.

کتاب دکتر ژیواگو اثر یان کریستی درباره چیست؟

این کتاب پژوهشی است درباره فرآیند ساخت جزئیات تولید و تحلیل فیلم مشهور دکتر ژیواگو (1965) به کارگردانی دیوید لین که اقتباسی از رمان بوریس پاسترناک است.

یان کریستی کیست؟

یان کریستی نویسنده کتاب مورد بحث است که به عنوان پژوهشگر و مورخ سینما شناخته می شود و در این اثر به تحلیل عمیق فیلم دکتر ژیواگو پرداخته است.

فیلم دکتر ژیواگو ساخته کیست؟

فیلم حماسی دکتر ژیواگو که در سال 1965 اکران شد توسط کارگردان برجسته بریتانیایی دیوید لین ساخته شده است.

مترجم کتاب دکتر ژیواگو (اثر یان کریستی) کیست؟

کتاب دکتر ژیواگو نوشته یان کریستی به زبان فارسی توسط قاسم مومنی ترجمه شده و در ایران به چاپ رسیده است.