در عصری که زندگی های مان به طور مداوم در تعامل با دنیای دیجیتال است و شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام توییتر تلگرام و تیک تاک به بخشی جدایی ناپذیر از روزمره مان تبدیل شده اند «فومو» به یکی از پدیده های روان شناختی رایج تبدیل شده است؛ ترس دائم از اینکه ممکن است چیزی جذاب یا مهم را از دست بدهیم به طرز زیرکانه ای روی رفتارها و احساسات ما تأثیر می گذارد.
به گزارش لیجار به نقل از ایرنا در این خبر به ترس از دست دادن یا FOMO (Fear of Missing Out) پرداخته ایم.
در عصری که زندگی هایمان به طور مداوم در تعامل با دنیای دیجیتال است و شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام توییتر تلگرام و تیک تاک به بخشی جدایی ناپذیر از روزمره مان تبدیل شده اند «فومو» به یکی از پدیده های روان شناختی رایج تبدیل شده است. این ترس دائمی از اینکه ممکن است چیزی جذاب یا مهم را از دست بدهیم به طرز زیرکانه ای روی رفتارها و احساسات ما تأثیر می گذارد.
برای بررسی دقیق تر این پدیده و تأثیرات آن بر زندگی روزمره با دکتر سمیه بابایی متخصص روان شناسی و استاد دانشگاه شهید بهشتی به گفتگو نشستیم تا از دیدگاه علمی و روان شناختی به تحلیل این موضوع بپردازیم.
عوامل شکل گیری فومو از دیدگاه روان شناختی
بابایی در توضیح شکل گیری فومو گفت: «فومو یا همان ترس از دست دادن مفهومی است که اولین بار در سال ۲۰۰۴ مطرح شد و به نگرانی افراد از اینکه دیگران در حال تجربه لحظات لذت بخشی هستند که خودشان از آن محروم مانده اند اشاره دارد. در دنیای امروزی که شبکه های اجتماعی به یکی از اجزای اصلی زندگی تبدیل شده این پدیده بیشتر به فضایی مرتبط است که در آن افراد زندگی یکدیگر را مشاهده و مقایسه می کنند. این مقایسه ها باعث می شود افراد به این فکر بیفتند که شاید چیزی مهم یا لذت بخش را از دست داده اند.»
او توضیح داد که از نظر روان شناختی فومو نتیجه عدم ارضای نیازهای روانی فرد است. افرادی که از ارتباطات اجتماعی رضایت کافی ندارند یا احساس تنهایی می کنند بیشتر در معرض این احساس هستند. بابایی افزود: «این ترس عمیقاً با اضطراب تنهایی و نارضایتی پیوند دارد و باعث می شود افراد به طور مداوم به دنبال تأیید اجتماعی و تقویت روابطشان باشند. همین مسئله می تواند منجر به استفاده وسواسی و بیش از حد از شبکه های اجتماعی شود.»
تأثیر فومو بر سلامت روان
بابایی در مورد تأثیرات فومو بر سلامت روان هشدار داد و گفت: «فومو می تواند باعث بروز استرس و اضطراب شدید شود. افرادی که دائماً با این احساس دست وپنجه نرم می کنند اغلب احساس می کنند از دیگران عقب مانده اند. این نگرانی مداوم نه تنها از لذت بردن از لحظات روزمره جلوگیری می کند بلکه باعث بروز افسردگی در برخی از افراد نیز می شود.»
او همچنین به مشکلات جسمی ناشی از فومو اشاره کرد: «افرادی که دچار فومو هستند ممکن است با مشکلات جسمی مانند کمبود خواب خستگی و حتی نشانه های روان تنی مواجه شوند. استرس و فشار ناشی از این احساس می تواند توانایی تصمیم گیری و کنترل احساسات افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهد.»
فومو در نسل های مختلف
این روانشناس اشاره کرد که فومو در تمام نسل ها وجود دارد اما نحوه تجربه آن در گروه های سنی مختلف متفاوت است. او توضیح داد: «نسل جوان تر به دلیل حضور گسترده تر در شبکه های اجتماعی بیشتر تحت تأثیر فومو قرار می گیرد. این نسل تمایل دارند از فعالیت های اجتماعی و لحظات دوستانشان مطلع شوند و احساس کنند که ممکن است لحظات مهمی را از دست داده باشند. از سوی دیگر بزرگسالان ممکن است فومو را بیشتر در زمینه های شغلی و اجتماعی تجربه کنند؛ مثلاً نگران موفقیت های حرفه ای یا پیشرفت دیگران باشند.»
او تأکید کرد که فومو لزوماً به ویژگی های شخصیتی خاصی مثل نوروتیسیسم یا برون گرایی محدود نمی شود و افراد با ویژگی های شخصیتی مختلف می توانند آن را تجربه کنند.
راهکارهای کاهش فومو
در پاسخ به پرسشی در مورد راهکارهای مقابله با فومو بابایی چند راهکار پیشنهاد کرد. او گفت: «یکی از مهم ترین اقدامات برای کاهش فومو محدود کردن زمان استفاده از شبکه های اجتماعی است. تحقیقات نشان داده اند که کاهش زمان استفاده به ۳۰ دقیقه در روز می تواند اضطراب و فومو را کاهش دهد.»
او همچنین به مفهوم JOMO (لذت از دست دادن) اشاره کرد: «باید یاد بگیریم که به جای تمرکز بر چیزهایی که از دست داده ایم روی چیزهایی که داریم تمرکز کنیم. ارتباطات واقعی و حضوری با دوستان و خانواده نیز می تواند به طور چشمگیری به کاهش فومو کمک کند.»
بابایی در ادامه گفت وگوی خود درباره مفهوم فومو به کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیست» ” از آدام فیلیپس روانکاو مشهور انگلیسی اشاره کرد و توضیح داد که این اثر با بینشی عمیق تر به بررسی پدیده فومو پرداخته است.
بابایی با تکیه بر نظریات فیلیپس گفت: «آدام فیلیپس در این کتاب به ما یادآوری می کند که ترس از دست دادن یا نرسیدن به آن زندگی ای که آرزویش را داریم اغلب ناشی از تصورات ما درباره مسیرهای انتخاب نشده و فرصت های از دست رفته است. او این پدیده را “زندگی نازیسته” می نامد؛ زندگی هایی که هیچ گاه فرصت تجربه آنها را پیدا نکرده ایم اما در ذهنمان وسوسه انگیزتر و جذاب تر از زندگی واقعی مان جلوه می کنند.»
وی در توضیح بیشتر گفت: «فیلیپس به این نکته اشاره می کند که این احساس نارضایتی از زندگی بخشی اجتناب ناپذیر از تجربه انسانی است. در حقیقت او معتقد است آنچه در زندگی تجربه نکرده ایم تأثیری بیشتر از آنچه که واقعاً تجربه کرده ایم بر ذهن ما دارد. این دیدگاه به ما اجازه می دهد تا با احساس فومو یا ترس از دست دادن کنار بیاییم و درک کنیم که همه چیز در زندگی در دسترس نیست. پذیرش این واقعیت بخشی از زندگی بالغ و رشد یافته است.»
بابایی با اشاره به این نکات افزود: «فیلیپس به زیبایی نشان می دهد که زندگی همیشه همراه با حسرت هایی است اما این حسرت ها لزوماً منفی نیستند. آنها بخشی از واقعیت انسانی ما هستند و می توانند به ما کمک کنند تا بیشتر به ارزش آنچه که داریم پی ببریم به جای اینکه همیشه به دنبال چیزهایی باشیم که نداریم.»
او در نهایت پیشنهاد کرد: «برای درک عمیق تر این مفاهیم و شناخت بهتر از فومو و زندگی نازیسته مطالعه کتاب حسرت: در ستایش زندگی نازیسته از آدام فیلیپس بسیار مفید است. این کتاب با رویکردی فلسفی و روانکاوانه به بررسی احساسات انسانی و تأثیر آنها بر زندگی ما می پردازد و می تواند به افراد کمک کند تا با درکی بیشتر از احساس فومو و حسرت های زندگی خود مواجه شوند.»
پایان خبر لیجار
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "«فومو» بلای جان نسل دیجیتال" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "«فومو» بلای جان نسل دیجیتال"، کلیک کنید.
