متن هبه پدر به فرزند

هبه پدر به فرزند، یه جور بخشش مال از سمت پدر به بچه است که کلی قواعد و ریزه کاری حقوقی داره. چه خونه باشه، چه ماشین یا پول، باید طبق قانون و با یه متن درست و حسابی انجام بشه تا بعداً دردسر نشه. این کار می تونه کمک بزرگی برای آینده فرزند باشه و زندگی رو براش آسون تر کنه، اما اگر با آگاهی و دقت کافی انجام نشه، ممکنه چالش هایی رو هم به همراه داشته باشه. خیلی از پدر و مادرها دوست دارن تو طول زندگی شون به بچه هاشون کمک مالی کنن یا قسمتی از دارایی شون رو به نام اونا بزنن، اما نمی دونن دقیقاً چطور باید این کار رو قانونی و بدون مشکل انجام بدن. اینجاست که پای "هبه" میاد وسط. هبه، یه عقد حقوقی خاصه که تو قانون مدنی ما حسابی بهش پرداخته شده و برای روابط بین پدر و فرزند، شرایط ویژه ای داره که دونستن شون از نون شب واجب تره.

گاهی وقت ها فکر می کنیم بخشش یه چیزی به فرزند، فقط با یه "بفرما این مال تو" تموم میشه، اما در دنیای قانون اینطور نیست. برای اینکه این بخشش از نظر حقوقی اعتبار داشته باشه و کسی نتونه بعداً اونو زیر سوال ببره، باید یه سری مراحل رو طی کرد و یه "متن هبه نامه" دقیق و درست نوشت. این متن مثل یه شناسنامه برای اون بخشش می مونه و تمام جزئیات رو تو خودش جا میده. از اینکه چه مالی بخشیده شده، به کی بخشیده شده، تا اینکه پدر بعداً می تونه از حرفش برگرده یا نه. پس بیایید با هم قدم به قدم پیش بریم و ببینیم چه چیزهایی رو باید برای یه هبه پدر به فرزند بدونیم تا هم خیال خودمون راحت باشه، هم آینده فرزندمون تضمین بشه.

آشنایی با ماهیت حقوقی هبه و جایگاه آن در روابط پدر و فرزند

اول از همه، بیایید ببینیم اصلاً هبه چیه و چه فرقی با بقیه کارهای حقوقی مثل خرید و فروش یا وصیت داره. طبق ماده 795 قانون مدنی، هبه یعنی اینکه شما (به عنوان واهب یا هبه کننده) مال خودتون رو مجانی به کس دیگه ای (متهب یا هبه گیرنده) می بخشید. تو این قرارداد، سه تا رکن اصلی داریم: اولی واهب که همون پدره، دومی متهب که فرزند محسوب میشه و سومی هم عین موهوبه که همون مالیه که بخشیده میشه، مثل خونه، ماشین، پول یا هر چیز دیگه.

تفاوت های کلیدی هبه با صلح عمری، بیع و وصیت

شاید بپرسید خب چه فرقی می کنه که مال رو هبه کنیم یا بفروشیم یا حتی وصیت کنیم؟ تفاوت تو ریزه کاری هاست که حسابی اهمیت داره:

• با بیع (خرید و فروش): تو بیع، شما مال رو در ازای پول یا یه چیز دیگه می فروشید، یعنی معامله دو طرفه و عوض داره. اما تو هبه، معمولاً بخشش مجانیه و پولی رد و بدل نمیشه (البته می تونه با شرط عوض هم باشه که جلوتر توضیح می دیم).
• با وصیت: وصیت یعنی شما می گید بعد از مرگتون، اموالتون چطور بین بقیه تقسیم بشه. تو وصیت، تا زمانی که زنده هستید، مالک مال خودتون هستید و هر وقت خواستید می تونید وصیتتون رو عوض کنید. ولی تو هبه، مالکیت مال فوراً و در زمان حیات منتقل میشه و با شرایط خاصی امکان برگشتش هست. ضمناً وصیت فقط برای یک سوم اموالتون معتبره، اما هبه برای کل اموال می تونه انجام بشه.
• با صلح عمری: تو صلح عمری، شما مال رو به اسم فرزندتون می کنید، اما تا زمانی که زنده هستید، خودتون از منافع اون مال استفاده می کنید. مثلاً خونه رو به اسم فرزندتون می کنید، ولی تا آخر عمر خودتون توش زندگی می کنید یا اجاره اش رو می گیرید. تو هبه عادی، معمولاً مالکیت و منافع هر دو منتقل میشه، مگر اینکه شرط خاصی مثل حق انتفاع برای واهب (پدر) گذاشته بشه.

آیا عقد هبه لازم است یا جایز؟

یه سوال مهم دیگه اینه که آیا عقد هبه "لازم"ه یا "جایز"؟ یعنی میشه ازش برگشت یا نه؟ طبق قانون، هبه به طور کلی عقدی "جایز" محسوب میشه، یعنی واهب (پدر) می تونه هر وقت خواست از هبه ای که کرده رجوع کنه و مال رو پس بگیره. اما این یه اصل کلیه و مثل همیشه، استثناهایی هم داره! مخصوصاً وقتی هبه به اقارب (نزدیکان) مثل فرزند انجام میشه، قانون یه جورایی دست واهب رو برای رجوع می بنده تا روابط خانوادگی محکم بمونه. جلوتر به طور مفصل در مورد این "حق رجوع" و استثنائاتش صحبت می کنیم.

چرا پدران به فرزندان خود هبه می کنند؟

پدرها و مادرها دلایل مختلفی دارن برای اینکه بخوان بخشی از اموالشون رو به فرزندانشون هبه کنن. بعضی وقت ها می خوان به بچه هاشون تو شروع زندگی کمک کنن، مثلاً برای خرید خونه یا ماشین. بعضی ها هم دوست دارن قبل از فوتشون، تکلیف اموالشون رو مشخص کنن تا فرزندانشون بعداً برای تقسیم ارث دچار اختلاف نشن. یه دلیل دیگه هم ممکنه این باشه که بخوان تو زمان حیات خودشون، از دیدن موفقیت فرزندانشون با کمک اون مال لذت ببرن. در هر حال، این کار یه جور حمایت و پشتیبانی از فرزندانه.

شرایط اختصاصی صحت و نفوذ هبه از پدر به فرزند

برای اینکه یه هبه پدر به فرزند از نظر قانونی درست و حسابی باشه و بعداً کسی نتونه بهش ایراد بگیره، باید یه سری شرایط خاص رعایت بشه. این شرایط هم به خود پدر و فرزند مربوط میشه، هم به مالی که هبه میشه.

شرایط مربوط به واهب (پدر)

پدر یا همون واهب، باید این شرایط رو داشته باشه:

• اهلیت: یعنی بالغ، عاقل و رشید باشه. یعنی باید به سن قانونی رسیده باشه، عقل سالم داشته باشه و بتونه تو مسائل مالی خودش تصمیم بگیره. اگه پدر صغیر، مجنون یا سفیه باشه، نمی تونه خودش هبه کنه و باید سرپرست قانونی اش این کار رو انجام بده.
• قصد و رضا: پدر باید واقعاً قصد هبه کردن داشته باشه و کسی هم مجبورش نکرده باشه. یعنی هبه با اراده و میل خودش انجام بشه.
• مالکیت بر عین موهوبه: مالی که هبه میشه باید مال خود پدر باشه و او مالک قانونی اون باشه. نمی تونه مال کس دیگه ای رو به فرزندش هبه کنه.

شرایط مربوط به متهب (فرزند)

فرزند یا همون متهب هم باید یه سری شرایط رو داشته باشه:

• اهلیت: مثل پدر، فرزند هم باید اهلیت داشته باشه، اما این شرط تو هبه کمی منعطف تره. اگه فرزند بالغ و عاقل باشه که مشکلی نیست. اما اگه صغیر (کوچک) یا مجنون (دیوانه) باشه، هبه به اون صحیح و نافذه، فقط کافیه ولیّ یا قیمش اون هبه رو قبول کنه و مال رو قبض (تصرف) کنه. یعنی یه بچه کوچولو هم می تونه صاحب مال بشه، فقط باید بزرگترش از طرف اون قبول کنه.

شرایط مربوط به عین موهوبه

مالی که هبه میشه هم باید ویژگی های خاصی داشته باشه:

• مال معین و موجود بودن: مالی که بخشیده میشه، باید دقیقاً مشخص باشه و در زمان هبه هم وجود داشته باشه. مثلاً نمی تونید بگید "کل محصولات برداشت نشده زمینم"، بلکه باید بگید "10 تن گندم از زمینم که الان موجود است".
• منقول و غیرمنقول: هبه می تونه برای مال منقول (مثل خودرو، پول، سهام) یا غیرمنقول (مثل زمین، خانه) انجام بشه.

شرط قبض و اقباض

یکی از مهم ترین شرایط برای اینکه هبه از نظر قانونی کامل و صحیح باشه، قبض و اقباضه. قبض یعنی فرزند (متهب) باید مال رو از پدر (واهب) تحویل بگیره و روش تصرف پیدا کنه. اگه مال ملک باشه، یعنی فرزند باید کلید رو بگیره و بره تو ملک یا در اونجا مستقر بشه. اگه خودرو باشه، باید سند رو به نامش بزنه و خودرو رو تحویل بگیره و ازش استفاده کنه. تا زمانی که این قبض و اقباض انجام نشه، هبه کامل نیست و پدر می تونه ازش برگرده. پس حواس تون باشه که فقط گفتن "این مال تو" کافی نیست، باید عمل تحویل هم اتفاق بیفته.

اینجا یه نکته مهم رو بگم: اگه مال غیرمنقول باشه (مثلاً یه خونه یا زمین)، برای اینکه هبه کامل و معتبر باشه و بعداً کسی نتونه حرفی توش بزنه، باید حتماً تو دفتر اسناد رسمی ثبت بشه. ماده 47 قانون ثبت هم به این موضوع اشاره می کنه و میگه برای اموال غیرمنقول، تنظیم سند رسمی لازمه.

شرط عوض در هبه

گفتیم که هبه معمولاً مجانیه، اما قانون اجازه داده که توش شرط عوض هم گذاشته بشه. یعنی پدر می تونه بگه "من این ماشین رو بهت هبه می کنم، به شرطی که تو هم هر ماه اجاره خونه مادربزرگت رو بدی". یا "این خونه رو بهت هبه می کنم به شرطی که یه سفر حج بریم". این "عوض" نباید مال باشه، می تونه یه کار یا یه خدمت هم باشه. اگه فرزند این عوض رو انجام بده، دیگه پدر نمی تونه از هبه برگرده (یکی از راه های سلب حق رجوعه که جلوتر میگیم). پس اینطور نیست که حتماً بخشش مطلق باشه، می تونه شرط و شروط هم داشته باشه.

مزایا و معایب هبه پدر به فرزند: تصمیم گیری آگاهانه

هبه کردن مال از پدر به فرزند، مثل هر کار حقوقی دیگه ای، یه روی خوب و یه روی نه چندان خوب داره. باید هر دو طرف قضیه رو دید تا بشه یه تصمیم درست و حسابی گرفت.

مزایا و دلایل محبوبیت

• جلوگیری از اختلافات احتمالی ورثه و تقسیم ارث در زمان حیات: یکی از بزرگترین مزایای هبه اینه که پدر می تونه تو زمان حیات خودش، تکلیف اموالش رو مشخص کنه. اینجوری بعد از فوتش، دیگه ورثه برای تقسیم اون مال دعوا نمی کنن، چون از قبل به نام فرزند شده.
• کمک به فرزندان در زمان نیاز و مدیریت ثروت خانواده: پدر می تونه وقتی فرزندش به کمک مالی نیاز داره (مثلاً برای ازدواج، تحصیل یا شروع کسب و کار)، بخشی از اموالش رو بهش ببخشه. اینجوری تو طول زندگی می تونه اثر کمکش رو ببینه.
• تسریع در فرآیند انتقال مالکیت و کاهش هزینه های انحصار وراثت: چون مالکیت مال با هبه فوراً منتقل میشه، دیگه نیازی به پروسه های طولانی و پرهزینه انحصار وراثت برای اون بخش از اموال نیست. این هم از نظر زمان به صرفه تره، هم از نظر مالی.
• تأثیر بر مالیات بر ارث (در صورت سلب حق رجوع): اگه هبه به شکلی باشه که پدر دیگه نتونه ازش رجوع کنه، اون مال از دارایی های پدر خارج میشه و دیگه مشمول مالیات بر ارث نمیشه. البته مالیات بر هدیه ممکنه بهش تعلق بگیره که باید بررسی بشه.

معایب و چالش های احتمالی

• مسئله حق رجوع پدر: بزرگترین چالش تو هبه، همین حق رجوع پدره. اگه شرایط خاصی تو هبه نامه ذکر نشه یا عمل قبض و اقباض به درستی انجام نشه، پدر می تونه از هبه ای که کرده پشیمون بشه و مال رو پس بگیره. این می تونه باعث مشکلات زیادی بین پدر و فرزند بشه.
• نارضایتی سایر فرزندان و ایجاد اختلافات خانوادگی: اگه پدر فقط به یکی از فرزندانش هبه کنه، ممکنه بقیه فرزندان حس تبعیض کنن و این موضوع باعث کدورت و اختلاف تو خانواده بشه.
• پیامدهای مالیاتی (بررسی مالیات بر هدیه): هبه هم مثل خیلی از معاملات مالی، ممکنه مشمول مالیات بشه. البته نرخ و شرایط مالیات بر هبه فرق داره و باید حتماً قبل از اقدام، از میزانش مطلع بشید.
• عدم امکان تغییر شرایط پس از تنظیم (در صورت سلب حق رجوع): اگه پدر حق رجوع رو از خودش سلب کنه (که معمولاً هم تو هبه به فرزند این کار رو می کنن)، دیگه نمی تونه بعداً پشیمون بشه یا شرایط رو عوض کنه. پس باید از تصمیمش کاملاً مطمئن باشه.

حق رجوع پدر از هبه به فرزند: موارد استثناء و راه های سلب آن

رسیدیم به یکی از حساس ترین بخش های بحث هبه، یعنی حق رجوع. همونطور که قبل تر گفتیم، هبه یک عقد جایزه، یعنی واهب (پدر) می تونه از هبه خودش برگرده. اما وقتی پای هبه پدر به فرزند میاد وسط، داستان کمی فرق می کنه و قانونگذار یه جورایی محافظه کارانه عمل می کنه.

اصل کلی عدم رجوع از هبه به اقارب و فرزندان

تو قانون مدنی ما، یه قاعده کلی وجود داره که میگه اگه هبه به اقارب نسبی (مثل پدر به فرزند) یا خویشاوندان انجام بشه، دیگه واهب حق رجوع نداره. یعنی پدر بعد از هبه مال به فرزندش، نمی تونه همینجوری برگرده و بگه "نمی خوام، مال خودمه". این قاعده برای حفظ استحکام روابط خانوادگی و جلوگیری از دعوا و کدورت بین نزدیکانه. البته این هم مثل هر قاعده ای، استثنائاتی داره.

بررسی دقیق ماده 803 قانون مدنی و موارد استثنائی رجوع

ماده 803 قانون مدنی مواردی رو مشخص می کنه که حتی اگه هبه به اقارب هم باشه، واهب می تونه از هبه رجوع کنه. این موارد خاص و مهم رو خوب دقت کنید:

1. در صورت تلف عین موهوبه: اگه مالی که هبه شده، از بین رفته باشه یا از ملکیت متهب (فرزند) خارج شده باشه، دیگه پدر نمی تونه رجوع کنه. مثلاً اگه ماشین تصادف کرده و کلاً از بین رفته یا فرزند اونو به کس دیگه ای فروخته، دیگه راه برگشتی نیست.
2. در صورت فوت یکی از طرفین: اگه واهب (پدر) یا متهب (فرزند) فوت کنن، حق رجوع از بین میره. یعنی اگه پدر فوت کنه، دیگه ورثه اش نمی تونن از هبه ای که پدر کرده بود رجوع کنن. اگه فرزند فوت کنه هم، پدر نمی تونه از ورثه فرزندش مال رو پس بگیره.
3. در صورت عوض: اگه هبه با شرط عوض باشه و متهب (فرزند) هم اون عوض رو داده باشه یا انجام داده باشه، دیگه پدر حق رجوع نداره.

پس در حالت کلی، پدر نمی تواند از هبه به فرزندش رجوع کند، مگر اینکه یکی از این استثنائات بالا اتفاق بیفته. یعنی تا زمانی که مال موهوبه موجوده و دست فرزند هست و هبه هم با شرط عوض نبوده و طرفین هم زنده هستن، پدر نمی تونه برگرده.

راه های سلب حق رجوع پدر

برای اینکه دیگه هیچ شک و شبهه ای تو قضیه نمونه و پدر هم نتونه به هیچ بهانه ای از هبه برگرده، یه سری راه ها هست که میشه باهاش حق رجوع پدر رو کاملاً سلب کرد:

• شرط سلب حق رجوع در متن هبه نامه: راحت ترین و مطمئن ترین راه اینه که تو همون متن هبه نامه، پدر صراحتاً اعلام کنه که حق رجوع از این هبه رو از خودش ساقط می کنه. با این کار، دیگه راه برگشتی برای پدر نمی مونه.
• شرط عوض و قبض عوض: اگه تو هبه نامه شرط عوض گذاشته بشه (مثلاً فرزند یه کاری برای پدر انجام بده یا یه مبلغی بپردازه) و فرزند هم اون عوض رو تحویل بده یا انجام بده، حق رجوع پدر از بین میره.
• تصرفات متهب (فرزند) در عین موهوبه: اگه فرزند بعد از قبض مال، تصرفاتی توش انجام بده که باعث تغییر اون مال بشه، مثل اینکه روی زمین ساخت و ساز کنه، یا ماشینو بفروشه به کس دیگه، یا کلاً جوری دخل و تصرف کنه که ماهیتش تغییر کنه، دیگه پدر نمی تونه رجوع کنه. (البته فروش مال موهوبه به دیگری هم یکی از موارد "خارج شدن عین موهوبه از ملکیت متهب" هست که تو ماده 803 اشاره شد.)

خیلی مهمه که بدونید سلب حق رجوع، امنیت حقوقی فرزند رو تضمین می کنه و جلوی خیلی از مشکلات خانوادگی و قانونی رو می گیره. پس اگه قصدتون بخشش قطعی و بی برگشته، حتماً از این بند تو هبه نامه تون استفاده کنید.

نکات کلیدی در تنظیم متن هبه پدر به فرزند (برای تضمین اعتبار سند)

حالا که با کلیات هبه آشنا شدیم و فهمیدیم چه ریزه کاری هایی داره، وقتشه بریم سراغ بخش عملی کار: نوشتن یه متن هبه نامه خوب و محکم. یه متن هبه نامه قوی و دقیق، مثل یه سپر حفاظتی عمل می کنه و جلوی همه مشکلات و سوءتفاهم های احتمالی آینده رو می گیره. این نکات رو تو ذهنتون داشته باشید:

مشخصات دقیق طرفین

اولین و اساسی ترین بخش، مشخصات کامل پدر (واهب) و فرزند (متهب) هست. باید همه چیز دقیق و بدون غلط املایی باشه:

• نام و نام خانوادگی
• شماره شناسنامه
• محل صدور شناسنامه
• کد ملی
• تاریخ تولد
• آدرس دقیق پستی و کد پستی
• شماره تماس (اختیاری ولی توصیه می شود)

توصیف کامل عین موهوبه

مالی که هبه میشه، باید با جزئیات کامل توصیف بشه تا هیچ شکی توش نمونه که دقیقاً چی به چی هبه شده:

• برای ملک (خانه، زمین، آپارتمان):
  • نوع ملک (مسکونی، تجاری، اداری، زمین زراعی و …)
  • آدرس دقیق پستی و کد پستی
  • پلاک ثبتی اصلی و فرعی (حتماً از سند مالکیت چک شود)
  • شماره دفتر و صفحه سند مالکیت
  • حدود و مشخصات جغرافیایی (مثلاً دارای چند اتاق، مساحت دقیق، وضعیت سندی)
  • متراژ دقیق ملک (هم عرصه و هم اعیان)
  • ذکر اینکه شش دانگ است یا بخشی از آن.
• برای خودرو:
  • نوع خودرو (سواری، وانت و …)
  • مدل و سال ساخت
  • رنگ خودرو
  • شماره شاسی
  • شماره موتور
  • شماره پلاک
  • شماره VIN (کد شناسایی خودرو)
• برای وجه نقد یا سهام:
  • مبلغ دقیق (به عدد و حروف)
  • نحوه پرداخت یا انتقال (مثلاً از طریق حواله بانکی به شماره حساب مشخص)
  • برای سهام: تعداد سهام، نام شرکت، کد سهامداری.

تصریح بر قصد هبه

باید تو متن صراحتاً و با کلمات واضح بگید که این یک "عقد هبه" است. همچنین باید مشخص کنید که این هبه بلاعوض (مجانی) است یا با عوض (در ازای انجام کاری یا پرداخت چیزی). این جمله رو می تونید بنویسید: "واهب با اهلیت کامل و قصد و رضای باطنی، شش دانگ ملک فوق الذکر را به عنوان هبه بلاعوض به متهب تملیک نمود."

اقرار به قبض و اقباض

یکی از مهم ترین بخش ها همین جاست. باید تو متن هبه نامه صراحتاً ذکر بشه که فرزند (متهب) مال موهوبه رو قبض کرده و به تصرف خودش درآورده. مثلاً بنویسید: "متهب اقرار و اذعان نمود که عین موهوبه را فی المجلس از واهب تحویل گرفته و مورد قبض و تصرف خود قرار داده است." برای ملک، بهتره تاریخ تحویل کلید و تصرف رو هم ذکر کنید.

ذکر شروط ضمن عقد

اگه پدر و فرزند شروط خاصی دارن، باید همینجا تو متن هبه نامه بیارن. مثلاً:

• حق انتفاع برای پدر: پدر می تونه شرط کنه که مال رو به فرزندش هبه می کنه، اما خودش تا آخر عمر یا برای یه مدت مشخص از منافع اون مال استفاده کنه (مثلاً تو خونه هبه شده زندگی کنه).
• شرط عدم فروش برای فرزند: پدر ممکنه شرط کنه که فرزند تا یه مدت مشخص حق فروش اون مال رو نداره.
• پرداخت دیون پدر توسط فرزند: پدر می تونه شرط کنه که فرزند در ازای دریافت این هبه، بخشی از بدهی های پدر رو پرداخت کنه.

عبارت سلب حق رجوع

اگه پدر قصد داره به هیچ وجه از هبه خودش برنگرده و می خواد این بخشش کاملاً قطعی باشه، باید این عبارت رو تو متن هبه نامه بگنجونه: "واهب ضمن عقد خارج لازم و با اسقاط کافه خیارات، حق رجوع از این هبه را از خود سلب و ساقط نمود." با این جمله، دیگه راه برگشتی برای پدر نمی مونه.

تاریخ و محل تنظیم، امضا و اثر انگشت طرفین و شهود

در آخر، باید تاریخ دقیق و محل تنظیم هبه نامه (مثلاً در دفتر اسناد رسمی شماره …) ذکر بشه. واهب و متهب باید سند رو امضا و اثر انگشت بزنن. توصیه میشه برای محکم کاری بیشتر، دو نفر شاهد هم زیر سند رو امضا کنن. این کار به اعتبار سند خیلی کمک می کنه.

نمونه متن هبه نامه پدر به فرزند (متناسب با نیازهای مختلف)

حالا که با نکات کلیدی آشنا شدیم، وقتشه چند تا نمونه متن ببینیم تا کار براتون راحت تر بشه. یادتون باشه این ها فقط الگو هستن و حتماً باید متناسب با شرایط شما و با مشورت یه وکیل یا مشاور حقوقی، نهایی و تنظیم بشن.

نمونه 1: متن هبه نامه قطعی و بلاعوض (با سلب حق رجوع)

این نمونه برای زمانیه که پدر می خواد مال رو به طور کامل و بدون هیچ چشم داشتی به فرزندش ببخشه و دیگه هم پشیمون نشه.

بسمه تعالی

هبه نامه قطعی و بلاعوض (با سلب حق رجوع)

این قرارداد هبه فی مابین طرفین ذیل الذکر و با رعایت کامل موازین شرعی و قانونی منعقد گردید:

طرف اول: واهب (هبه کننده)
نام و نام خانوادگی: [نام پدر]
نام پدر: [نام پدر واهب]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه پدر]
کد ملی: [کد ملی پدر]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد پدر]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه پدر]
آدرس کامل: [آدرس پستی پدر]
تلفن تماس: [شماره تماس پدر]

طرف دوم: متهب (هبه گیرنده)
نام و نام خانوادگی: [نام فرزند]
نام پدر: [نام پدر فرزند - (همان واهب)]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه فرزند]
کد ملی: [کد ملی فرزند]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد فرزند]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه فرزند]
آدرس کامل: [آدرس پستی فرزند]
تلفن تماس: [شماره تماس فرزند]

موضوع هبه (عین موهوبه):
تمامی شش دانگ یک دستگاه آپارتمان مسکونی به پلاک ثبتی [پلاک ثبتی اصلی]/[پلاک ثبتی فرعی] واقع در بخش [نام بخش ثبتی] شهر [نام شهر] به آدرس دقیق: [آدرس کامل ملک شامل خیابان، کوچه، پلاک، طبقه، واحد و کد پستی].
مشخصات کامل ملک طبق سند مالکیت شماره [شماره سند] صادره از [نام دفتر اسناد رسمی صادر کننده سند] به تاریخ [تاریخ صدور سند] صفحه [شماره صفحه] دفتر [شماره دفتر] عبارت است از: [توصیف دقیق ملک از روی سند، مثلاً: مساحت 120 متر مربع، دارای یک واحد پارکینگ و یک واحد انباری، در طبقه 3].
ارزش تقریبی عین موهوبه در زمان تنظیم این سند، مبلغ [مبلغ به عدد] ریال (معادل [مبلغ به حروف] ریال) می باشد.

شروط و تعهدات:
1.  واهب با اهلیت کامل و قصد و رضای باطنی، تمامی شش دانگ عین موهوبه مذکور در بند "موضوع هبه" را به صورت هبه قطعی و بلاعوض به متهب تملیک و به ملکیت وی درآورد.
2.  متهب نیز با اهلیت کامل و با رضایت تمام، هبه فوق را قبول و عین موهوبه را فی المجلس از واهب تحویل گرفته و به قبض و تصرف خود درآورد و واهب نیز به قبض و اقباض صحیح اقرار نمود.
3.  واهب با اسقاط کافه خیارات، خصوصاً خیار غبن ولو افحش، صراحتاً حق هرگونه رجوع از این هبه را به طور کلی و دائمی از خود سلب و ساقط نمود.
4.  طرفین متعهد می گردند کلیه هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت رسمی این هبه نامه (اعم از مالیات، عوارض و حق الثبت) را طبق عرف و قانون پرداخت نمایند.

مدارک پیوست:
1.  کپی شناسنامه و کارت ملی واهب و متهب
2.  سند مالکیت عین موهوبه

این هبه نامه در تاریخ [تاریخ به عدد و حروف] در [محل تنظیم، مثلاً: دفتر اسناد رسمی شماره ...] در دو نسخه متحدالمتن و دارای اعتبار واحد تنظیم و به امضای طرفین رسید.

امضا و اثر انگشت واهب: [محل امضا]
امضا و اثر انگشت متهب: [محل امضا]

شاهدین (اختیاری):
شاهد 1: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]
شاهد 2: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]

نمونه 2: متن هبه نامه با شرط عوض (مثال: پرداخت بدهی پدر توسط فرزند)

گاهی پدر می خواد در ازای یه کاری که فرزند براش انجام میده، مالی رو بهش هبه کنه. این نمونه برای این حالت خوبه.

بسمه تعالی

هبه نامه با شرط عوض

این قرارداد هبه فی مابین طرفین ذیل الذکر و با رعایت کامل موازین شرعی و قانونی منعقد گردید:

طرف اول: واهب (هبه کننده)
نام و نام خانوادگی: [نام پدر]
نام پدر: [نام پدر واهب]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه پدر]
کد ملی: [کد ملی پدر]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد پدر]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه پدر]
آدرس کامل: [آدرس پستی پدر]
تلفن تماس: [شماره تماس پدر]

طرف دوم: متهب (هبه گیرنده)
نام و نام خانوادگی: [نام فرزند]
نام پدر: [نام پدر فرزند - (همان واهب)]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه فرزند]
کد ملی: [کد ملی فرزند]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد فرزند]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه فرزند]
آدرس کامل: [آدرس پستی فرزند]
تلفن تماس: [شماره تماس فرزند]

موضوع هبه (عین موهوبه):
تمامی یک دستگاه خودروی سواری از نوع [نوع خودرو، مثلاً: پراید 131] مدل [سال ساخت]، رنگ [رنگ خودرو]، شماره شاسی [شماره شاسی]، شماره موتور [شماره موتور] و شماره پلاک [شماره پلاک].
ارزش تقریبی عین موهوبه در زمان تنظیم این سند، مبلغ [مبلغ به عدد] ریال (معادل [مبلغ به حروف] ریال) می باشد.

شروط و تعهدات:
1.  واهب با اهلیت کامل و قصد و رضای باطنی، عین موهوبه مذکور در بند "موضوع هبه" را به صورت هبه با شرط عوض به متهب تملیک و به ملکیت وی درآورد.
2.  متهب نیز با اهلیت کامل و با رضایت تمام، هبه فوق را قبول و عین موهوبه را فی المجلس از واهب تحویل گرفته و به قبض و تصرف خود درآورد و واهب نیز به قبض و اقباض صحیح اقرار نمود.
3.  شرط عوض: متهب متعهد گردید در ازای دریافت این هبه، مبلغ [مبلغ بدهی به عدد] ریال (معادل [مبلغ بدهی به حروف] ریال) بدهی واهب به [نام طلبکار] بابت [توضیح بابت بدهی] را ظرف مدت [مدت زمان، مثلاً: یک ماه] از تاریخ تنظیم این هبه نامه پرداخت نماید و رسید پرداخت را به واهب ارائه دهد.
4.  با انجام شرط عوض توسط متهب، واهب حق رجوع از این هبه را از خود سلب و ساقط می نماید.
5.  طرفین متعهد می گردند کلیه هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت رسمی این هبه نامه (اعم از مالیات، عوارض و حق الثبت) را طبق عرف و قانون پرداخت نمایند.

مدارک پیوست:
1.  کپی شناسنامه و کارت ملی واهب و متهب
2.  برگ سبز و سند مالکیت خودرو

این هبه نامه در تاریخ [تاریخ به عدد و حروف] در [محل تنظیم] در دو نسخه متحدالمتن و دارای اعتبار واحد تنظیم و به امضای طرفین رسید.

امضا و اثر انگشت واهب: [محل امضا]
امضا و اثر انگشت متهب: [محل امضا]

شاهدین (اختیاری):
شاهد 1: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]
شاهد 2: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]

نمونه 3: متن هبه نامه با شرط حق انتفاع برای پدر (هبه عین و ابقای منافع برای واهب)

تو این حالت، پدر مال رو به فرزندش هبه می کنه، اما شرط می ذاره که خودش تا وقتی زنده است یا برای یه مدت مشخص از منافع اون مال استفاده کنه. مثلاً خونه رو هبه می کنه ولی خودش توش زندگی می کنه.

بسمه تعالی

هبه نامه با شرط حق انتفاع

این قرارداد هبه فی مابین طرفین ذیل الذکر و با رعایت کامل موازین شرعی و قانونی منعقد گردید:

طرف اول: واهب (هبه کننده)
نام و نام خانوادگی: [نام پدر]
نام پدر: [نام پدر واهب]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه پدر]
کد ملی: [کد ملی پدر]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد پدر]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه پدر]
آدرس کامل: [آدرس پستی پدر]
تلفن تماس: [شماره تماس پدر]

طرف دوم: متهب (هبه گیرنده)
نام و نام خانوادگی: [نام فرزند]
نام پدر: [نام پدر فرزند - (همان واهب)]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه فرزند]
کد ملی: [کد ملی فرزند]
تاریخ تولد: [تاریخ تولد فرزند]
محل صدور: [محل صدور شناسنامه فرزند]
آدرس کامل: [آدرس پستی فرزند]
تلفن تماس: [شماره تماس فرزند]

موضوع هبه (عین موهوبه):
تمامی شش دانگ یک باب باغ/زمین به پلاک ثبتی [پلاک ثبتی اصلی]/[پلاک ثبتی فرعی] واقع در بخش [نام بخش ثبتی] شهر [نام شهر] به آدرس دقیق: [آدرس کامل ملک شامل خیابان، کوچه، پلاک، و کد پستی].
مشخصات کامل ملک طبق سند مالکیت شماره [شماره سند] صادره از [نام دفتر اسناد رسمی صادر کننده سند] به تاریخ [تاریخ صدور سند] صفحه [شماره صفحه] دفتر [شماره دفتر] عبارت است از: [توصیف دقیق ملک از روی سند، مثلاً: مساحت 5000 متر مربع، دارای درختان میوه و چاه آب].
ارزش تقریبی عین موهوبه در زمان تنظیم این سند، مبلغ [مبلغ به عدد] ریال (معادل [مبلغ به حروف] ریال) می باشد.

شروط و تعهدات:
1.  واهب با اهلیت کامل و قصد و رضای باطنی، تمامی شش دانگ عین موهوبه مذکور در بند "موضوع هبه" را به صورت هبه قطعی و بلاعوض به متهب تملیک و به ملکیت وی درآورد.
2.  متهب نیز با اهلیت کامل و با رضایت تمام، هبه فوق را قبول و عین موهوبه را فی المجلس از واهب تحویل گرفته و به قبض و تصرف خود درآورد و واهب نیز به قبض و اقباض صحیح اقرار نمود.
3.  شرط حق انتفاع: واهب شرط نمود که مادام العمر یا تا مدت [ذکر مدت زمان مشخص، مثلاً: 10 سال] از تاریخ تنظیم این سند، حق انتفاع و بهره برداری از عین موهوبه فوق الذکر را برای خود حفظ نماید. متهب نیز این شرط را قبول نمود.
4.  با توجه به شرط حق انتفاع، واهب حق رجوع از این هبه را از خود سلب و ساقط می نماید.
5.  طرفین متعهد می گردند کلیه هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت رسمی این هبه نامه (اعم از مالیات، عوارض و حق الثبت) را طبق عرف و قانون پرداخت نمایند.

مدارک پیوست:
1.  کپی شناسنامه و کارت ملی واهب و متهب
2.  سند مالکیت عین موهوبه

این هبه نامه در تاریخ [تاریخ به عدد و حروف] در [محل تنظیم] در دو نسخه متحدالمتن و دارای اعتبار واحد تنظیم و به امضای طرفین رسید.

امضا و اثر انگشت واهب: [محل امضا]
امضا و اثر انگشت متهب: [محل امضا]

شاهدین (اختیاری):
شاهد 1: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]
شاهد 2: [نام و نام خانوادگی، کد ملی، امضا]

توضیحات تکمیلی: نحوه پر کردن بخش های متغیر هر نمونه

تو هر کدوم از این نمونه ها، جاهایی که داخل "[ ]" نوشته شده، باید اطلاعات مربوط به خودتون رو با دقت وارد کنید. مثلاً جای "[نام پدر]"، اسم پدر رو بنویسید. حتماً قبل از پر کردن، مدارک شناسایی و سند مالیت رو جلوی دستتون بذارید تا هیچ اشتباهی پیش نیاد. اگه برای پر کردن هر بخشی شک داشتید، حتماً از یه حقوقدان یا وکیل کمک بگیرید تا سندتون بی عیب و نقص باشه.

مراحل قانونی ثبت و اجرای هبه نامه در دفاتر اسناد رسمی

بعد از اینکه متن هبه نامه رو با دقت و وسواس زیاد تنظیم کردید، نوبت می رسه به رسمیت بخشیدن به اون. برای اموال غیرمنقول (مثل ملک) این مرحله خیلی مهمه و ضروریه که تو دفتر اسناد رسمی انجام بشه تا از نظر قانونی کاملاً معتبر باشه. برای اموال منقول (مثل خودرو یا وجه نقد) اجباری به ثبت رسمی نیست، اما برای جلوگیری از هرگونه مشکل احتمالی، بهتره این کار رو انجام بدید.

تهیه مدارک لازم

قبل از اینکه پاتون رو تو دفتر اسناد رسمی بذارید، باید همه مدارک لازم رو آماده کنید:

• اسناد هویتی: اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی واهب (پدر) و متهب (فرزند).
• اسناد مالکیت عین موهوبه:
  • برای ملک: اصل سند مالکیت (تک برگ یا دفترچه ای)، بنچاق (در صورت وجود)، پایان کار و مدارک مربوط به عوارض شهرداری.
  • برای خودرو: برگ سبز خودرو، کارت ماشین، و سند کمپانی.
  • برای وجه نقد یا سهام: مدارک بانکی مربوط به انتقال وجه یا گواهی سهامداری.
• مدارک مربوط به وراث: در صورتی که مال موهوبه قبلاً از طریق ارث به واهب رسیده باشد.
• مدارک مالیاتی: گواهی پایان کار و تسویه حساب مالیاتی (در صورت نیاز).

مراجعه به دفتر اسناد رسمی و تنظیم سند رسمی

بعد از جمع آوری مدارک، واهب و متهب با هم به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه می کنن. سردفتر مسئولیت داره که هویت شما رو تأیید کنه، مدارک رو بررسی کنه و از سلامت عقل و رضایت شما برای انجام معامله مطمئن بشه. متن هبه نامه نهایی توسط سردفتر در سیستم ثبت میشه و بعد از تأیید نهایی شما، به صورت رسمی ثبت میشه.

استعلامات لازم (مانند دارایی، شهرداری، ثبت)

برای اموال غیرمنقول، سردفتر باید قبل از ثبت هبه نامه، استعلامات مختلفی رو از مراجع مربوطه بگیره تا مطمئن بشه مال از نظر قانونی مشکلی برای انتقال نداره. این استعلامات شامل:

• اداره ثبت: برای اطمینان از صحت سند مالکیت و عدم توقیف یا رهن بودن ملک.
• شهرداری: برای پرداخت عوارض نوسازی و سایر بدهی های ملک به شهرداری.
• اداره دارایی: برای دریافت گواهی مالیاتی و پرداخت مالیات بر نقل و انتقال ملک.

هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت سند هبه

تنظیم سند هبه هم مثل هر معامله دیگه ای، یه سری هزینه ها داره که باید پرداخت بشه. این هزینه ها شامل:

• حق الثبت: مبلغی که بابت ثبت سند به اداره ثبت پرداخت میشه.
• حق التحریر: دستمزد دفترخانه برای تنظیم سند.
• مالیات بر نقل و انتقال: این مورد برای هبه اموال غیرمنقول وجود داره.
• عوارض شهرداری: بدهی های مربوط به ملک به شهرداری.

میزان این هزینه ها بسته به ارزش مال و قوانین روز متفاوته، پس حتماً قبل از اقدام، از دفترخانه مربوطه استعلام بگیرید.

مالیات بر هبه (بررسی دقیق و تفاوت آن با مالیات بر ارث)

مالیات بر هبه با مالیات بر ارث فرق داره. وقتی مالی هبه میشه، مشمول "مالیات بر درآمد اتفاقی" میشه که نرخ های خاص خودش رو داره و معمولاً هم بر عهده متهب (کسی که مال رو دریافت کرده) هست. اما اگه هبه به شکلی انجام بشه که حق رجوع سلب بشه، دیگه اون مال از دارایی های واهب خارج میشه و در صورت فوت واهب، مشمول مالیات بر ارث نمیشه. این موضوع می تونه برای کسانی که می خوان برنامه ریزی مالیاتی انجام بدن، مهم باشه.

اینجا یه نکته رو بگم: محاسبه مالیات و هزینه ها ممکنه پیچیده باشه. حتماً قبل از هر کاری با یه وکیل یا مشاور مالیاتی صحبت کنید تا از تمام ابعاد قضیه آگاه بشید و یهو غافلگیر نشید.

نتیجه گیری

خب، تا اینجا با هم سفرمون رو تو دنیای "متن هبه پدر به فرزند" کامل کردیم. دیدیم که بخشش مال از پدر به فرزند، یه کار قشنگ و پرمعناست که می تونه خیلی به آینده بچه ها کمک کنه. اما همونطور که گفتیم، این کار فقط با گفتن یه جمله تموم نمیشه و باید با آگاهی کامل از جنبه های حقوقی، شرایط، مزایا و معایبش انجام بشه. از اهمیت قبض و اقباض گرفته تا راه های سلب حق رجوع و البته نحوه تنظیم یه هبه نامه محکم و قانونی، همه و همه ریزه کاری هایی هستن که باید بهشون دقت کنید.

یادتون باشه که یه هبه نامه درست و حسابی، مثل یه سنگ بنای محکم برای این بخشش عمل می کنه و جلوی خیلی از اختلافات و مشکلات بعدی رو می گیره. اگه تو تنظیمش کوتاهی کنید، ممکنه هم برای خودتون و هم برای فرزندتون دردسر درست بشه. پس بهترین کار اینه که قبل از هر اقدامی، حتماً با یه وکیل متخصص تو زمینه قراردادها و امور حقوقی مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه راهنماییتون کنه که بهترین نوع هبه رو انتخاب کنید، متن هبه نامه تون رو بدون نقص و مطابق با خواسته های شما تنظیم کنه و تمام مراحل قانونی ثبت رو براتون روشن کنه. اینجوری هم خیال خودتون راحته، هم آینده مالی فرزندتون تضمین میشه و این بخشش شیرین، پایدار و بدون دردسر می مونه.