معلم یا بلاگر؟

انتشار فیلم های تنبیه، تحقیر یا تمسخر دانش آموزان خنده دار به نظر می رسد، اما افکار عمومی جامعه را آزرده خاطر می کند. هر چند این کار توسط عده اندکی از معلمان انجام می شود، اما همین میزان هم می تواند وجهه تعلیم و تربیت کشور و معلمان را مخدوش سازد. به همین دلیل موضع هوشمندانه و به موقع وزارت آموزش و پرورش پس از انتشار هر فیلم بسیار مهم و ضروری است

به گزارش لیجار، روزنامه جوان در مطلبی با عنوان «معلم بلاگری ممنوع»، نقض حریم خصوصی دانش آموزان را در کلاس درس بررسی کرده است.

 یک دو سه، صدا دوربین حرکت! فیلم ضبط می شود؛ فیلمی که سناریوی آن را معلم چیده است، بازیگران هم دانش آموزان هستند که بدون مزد و منت برای معلمشان کار می کنند. سوژه فیلم اما، اشتباهات طنزآمیز، تلفظ اشتباه کلمات و شیطنت های بچه هاست تا در نهایت این کار، تبدیل به کلیپی پربازدید شود، فالوور جذب کند و لایک و کامنت بگیرد. اینگونه است که معلم کلاس به یک بلاگر تبدیل می شود و ممکن است با معروف شدن به درآمدی چند برابر درآمد آموزگاری برسد. 

چند سالی می شود که تعدادی از معلمان به خودشان اجازه داده اند دوربین موبایلشان را روشن کنند و به راحتی از اشتباهات و رفتارهای ناهنجار دانش آموزانشان فیلم بگیرند و آن در صفحه اجتماعی خود منتشر کنند؛ آن ها اصطلاحاً معلم بلاگر هستند و به راحتی دانش آموزان را به نفع خودشان مصادره می کنند. هر چند قرار بود به عنوان محرم اسرار و معتمد خانواده ها و دانش آموزان به کلاس درس بروند و نقشی در نظام تعلیم و تربیتی کشور داشته باشند، اما حالا با انگیزه های مختلفی مثل درآمدزایی یا شاید هم دیده شدن، حرمت این حریم امن را شکسته اند. 

 بازی گرفتن از کودکان!

دوربین، موبایل و بلاگری از کجا به مدرسه ها آمد؟ اواخر دهه 80 بود که فیلمی در تلفن های هوشمند دست به دست می شد. در این فیلم، معلم، گوشی تلفن همراه خود را روی میز گذاشته بود و از پسر دانش آموز سوالات جغرافیا می پرسید؛ نگاه های پی در پی پسر به معلم و دوربین، تکان خوردن های بدن، کلمات بریده بریده و نفس زدن های بین کلمات، نشان از استرس و اضطرابش هنگام پاسخ دادن به سوال داشت. بیژن، همان دانش آموز کلاس دوم راهنمایی در روستایی در شمال کشور بازیگر این فیلم شده بود و با اضطراب به سوالات معلم پاسخ می داد. می گفت: «بام؟ شیب؟» و همین نوع پاسخ دادن او این فیلم را به یک فیلم پربازدید تبدیل کرد. هر چند بیژن مشهور شد، اما این شهرت به قیمت ترک تحصیل او تمام شد. 

سال 1395 نیز فیلم دیگری در شبکه های اجتماعی فراگیر شد، ناظم مدرسه گوشی را جلوی صورت یکی از دانش آموزان مدرسه گرفته بود و با تهدید از او می خواست تا خودش را معرفی کند. جرمش این بود که در حیاط مدرسه دویده و با همکلاسی هایش دعوا کرده بود. سجاد رضایی فرزند اکبر با لهجه اصفهانی خودش را معرفی می کرد. وقتی ناظم او را تهدید به اخراج کرد، نگاه و آب دهان قورت دادن های مکرر و حتی صدای لرزانش استرس و اضطراب او را نشان می داد. 

اما این ها همه ماجرا نبوده و نیست، بلکه هر روز یکی از این دوربین های شخصی معلم بلاگرها از کلاس های درس سر درآورد و امن بودن حریم مدارس را به چالش کشید. مثلاً یک روز معلمی مازندرانی با ژست و پرستیژ بلاگرها همخوانی برنامه ریزی شده آهنگ گنگستر شهر آمل توسط دانش آموزان کم سن و سالش را در اینستاگرام منتشر کرد و روزی دیگر آقای معلمی جوان و جذاب، سر کلاس کیف پر از ابزارهای کاشت ناخن دانش آموز نوجوانش را مقابل دوربین گرفت و رو به دوربین و با لحنی که دانش آموزانش را مخاطب قرار می داد، گفت: «بچه ها مثل… سر کلاس نروید…» بعد هم تصویر شاگردش را که بعد از مدرسه به کار کاشت ناخن مشغول است، واضح و تمام رخ مقابل دوربین نمایش داد. همه این فیلم ها به وضوح نشان داد که معلم بلاگرها وارد نظام تعلیم و تربیت کشور شده اند و حریم خصوصی دانش آموزان را نقض کرده اند، اما سوالی که مطرح می شد، این بود که چرا هیچ کس با معلم بلاگرها برخوردی نمی کند؟ 

 رعایت نکردن حریم خصوصی کودکان جرم است

بسیاری از این معلم بلاگرها از سر ناآگاهی دست به این اقدام می زنند و نمی دانند کاری که می کنند ممکن است برایشان دردسرساز شود. سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا فراجا در این باره گفته که اصل انتشار چنین فیلم هایی از نظر قانونی مشکلی ندارد، اما اگر در انتشار این فیلم ها حقوق کودکان و حریم خصوصی دانش آموزان رعایت نشود، خانواده دانش آموزان می توانند از آن معلم شکایت و موضوع را از طرف پلیس فتا پیگیری کنند. 

معاون اجتماعی پلیس فتا اظهار داشت: «در برخی از فیلم ها چهره دانش آموزان مشخص است که این کار مصداق رعایت نکردن حریم خصوصی کودکان است و خانواده دانش آموزان می توانند از این موضوع شکایت داشته باشند.»

پاشایی گفت: «در برخی دیگر از فیلم ها دانش آموزان رفتاری دارند که انتشار آن رفتار در فضای مجازی می تواند موجب تمسخر این کودک در این فضا و به سخره گرفتن او شود که چنین رفتاری هم مصداق جرم در فضای مجازی است و در صورت شکایت خانواده دانش آموزان امکان پیگیری وجود دارد.»

 والدین شاکی شدند

برخی از والدین از بازخورد منفی انتشار ویدیوهای طنز از لغزش های کودکان خود در فضای مجازی شاکی هستند. یکی از این والدین که از ناامن شدن حریم مدارس توسط معلم بلاگرها دل خوشی ندارد، گفت: «انتشار ویدیوی رفتار دخترم در پیج اینستاگرامی معلمش باعث شد بسیاری از نزدیکان و فامیل سر به سر او بگذارند و برچسب های نامناسبی به او زده شود. این برخوردها در روحیه دخترم تاثیر زیادی گذاشته بود و حتی مدتی با اکراه و ناراحتی به مدرسه می رفت.» او معتقد است حتی اگر چهره دانش آموز در ویدیوها مشخص نباشد، اطرافیان با شنیدن لحن و صدای کودک می توانند حدس بزنند که آن رفتار طنزآلود از او سرزده است. 

بی شک دانش آموزان از معلمان خود الگوبرداری می کنند و به سبب آنکه میل به خودنمایی و دیده شدن هم دارند با معلم خود برای ساخت فیلم های طنز از کلاس درس همراهی می کنند. یکی از والدینی که فرزند نوجوانش به همکاری با معلم بلاگر خود تمایل پیدا کرده است، در این باره می گوید: «دختر من در چند ویدیو که توسط معلمش منتشر شده حضور داشته، اما این ویدیوها بدون اجازه خانواده ها منتشر شده اند.» او به معتمدبودن معلمان از جانب خانواده ها اشاره می کند و می گوید: «ما با وسواس و احتیاط مدارس مناسب را برای تحصیل فرزندان خود انتخاب می کنیم و از معلمان انتظار داریم شرایطی فراهم کنند که محیط مدرسه مانند فضای خانواده امن باشد، اما چنین رفتارهایی از جانب معلمان باعث می شود که ما اعتماد خود را نسبت به مدارس از دست بدهیم.»

 واکنش آموزش و پرورش

در روزهایی که شبکه های اجتماعی بخش عمده ای از زندگی روزمره افراد را به خود مشغول کرده، وضع قوانین مشخص برای فعالیت معلم بلاگرها ضروری به حساب می آید. آبان ماه امسال بود که علی فرهادی، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزیر و سخنگوی وزارت آموزش وپرورش در رابطه با فعالیت معلم بلاگرها گفت: «آموزش و پرورش به هیچ معلمی مجوز آموزش در فضای وبلاگی را نداده و شبکه شاد تنها بستر امن و شناسنامه دار برای تعامل معلمان با دانش آموزان است.» اخیراً نیز مسعود بهرامی، مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران نسبت به اقدامات خلاف عرف و قانون برخی «معلم بلاگرها» در کلاس درس واکنش نشان داد و گفت: «ضبط فیلم از دانش آموزان در کلاس درس که منجر به ورود به حریم خصوصی آن ها می شود، ممنوع است و خانواده ها حق شکایت دارند.» او ادامه داد: «حریم خصوصی نه فقط در مدرسه و کلاس درس بلکه در تمام ابعاد زندگی شهروندان باید مورد توجه قرار گیرد؛ به عنوان مثال وقتی شما وارد یک ساختمان می شوید با نوشته هایی به شما اطلاع می دهند که ساختمان مجهز به دوربین مداربسته است، چون ضبط فیلم و صدا بدون اطلاع فرد، قانونی نیست. بنابراین اگر مطلع شویم معلمی در کلاس درس این اقدامات را انجام می دهد، حتماً با آن برخورد می کنیم.»، اما آیا دستورالعملی را برای ممنوعیت ضبط فیلم یا گرفتن عکس از دانش آموزان توسط معلمان در کلاس درس به مدارس ابلاغ شده است؟ بهرامی در پاسخ به این سوال گفت: حراست در این باره دستورالعمل دارد که در اختیار مدارس است؛ هر گونه ورود به حریم خصوصی دانش آموزان ممنوع است، مگر آنکه در مدرسه جشنی برگزار شده باشد و کادر مدرسه و خانواده ها در جریان باشند؛ در چنین شرایطی اجازه فیلمبرداری وجود دارد. به گفته مدیر کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران، اگر والدین با این موضوع مواجه شدند در سامانه شکایات آموزش و پرورش به آدرس shekayat.medu.ir درخواست خود را ثبت کنند یا به واحد ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات منطقه خود مراجعه کنند. 

 بلاگری گاهی فرصت است

انتشار فیلم های تنبیه، تحقیر یا تمسخر دانش آموزان خنده دار به نظر می رسد، اما افکار عمومی جامعه را آزرده خاطر می کند. هر چند این کار توسط عده اندکی از معلمان انجام می شود، اما همین میزان هم می تواند وجهه تعلیم و تربیت کشور و معلمان را مخدوش سازد. به همین دلیل موضع هوشمندانه و به موقع وزارت آموزش و پرورش پس از انتشار هر فیلم بسیار مهم و ضروری است. 

بی شک اگر معلم بلاگری در جهت کمک به نظام تعلیم و تربیت باشد، نه تن ها آسیب زا نخواهدبود، بلکه مفید هم هست، در واقع باید گفت که بلاگری گاهی فرصت است. در این راستا، آموزش و پرورش می تواند به گونه ای دوره های ضمن خدمت را طراحی کند تا معلمان تکنولوژی را به درستی به خدمت بگیرند. سپس آن ها می توانند به جای اینکه دوربین خود را برای سوژه کردن دانش آموزان روشن کنند، همین دوربین را برای تولید محتوای درسی مورد استفاده قرار دهند؛ یعنی به جای آنکه دانش آموز سوژه و دیگران مخاطب شوند، سوژه علم و آموزش و دانش آموز مخاطب آن باشد. اینجا همان جایی است که نقش سواد رسانه پررنگ می شود؛ وقتی معلم بداند چطور از رسانه برای پیشرفت کاری استفاده کند و دانش آموز با محتوای خوب آشنا شود. در این زمینه وزارت آموزش و پرورش باید عزم خود را جزم کند و زمینه ای را فراهم سازد تا بلاگر معلمان در جهت بهبود وضعیت تعلیم و تربیت کشور گام بردارند و نه در جهت مخالف آن.

پایان خبر لیجار