مسجد سلیمانیه (Suleymaniye Mosque) از خلوت ترین لوکیشن های عکاسی استانبول

اگر به دنبال ثبت تصاویر خیره کننده از استانبول در فضایی آرام و دور از شلوغی هستید مسجد سلیمانیه انتخابی ایده آل برای عکاسی شماست. استانبول شهری که قلب هر گردشگری را با تاریخ غنی و فرهنگ پر جنب وجوش خود تسخیر می کند مملو از سوژه های بصری بی نظیر است. از کوچه های رنگارنگ بالات گرفته تا شکوه ایاصوفیه و مسجد آبی هر گوشه ای از این کلان شهر فرصتی برای خلق تصاویری ماندگار فراهم می آورد. با این حال برای عکاسانی که به دنبال آرامش و فضایی کمتر شلوغ برای تمرکز بر کادر و نور هستند مسجد سلیمانیه گزینه ای ایده آل محسوب می شود. این شاهکار معماری عثمانی نه تنها از نظر بصری خیره کننده است بلکه موقعیت مکانی آن بر فراز یکی از تپه های شهر چشم اندازهای پانورامیکی بی نظیری از تنگه بسفر و شاخ طلایی ارائه می دهد که آن را به مقصدی عالی برای عکاسی تبدیل کرده است.

مسجد سلیمانیه (Suleymaniye Mosque) یکی از باشکوه ترین سازه های تاریخی و مذهبی در استانبول است که برخلاف شهرت جهانی مساجدی مانند ایاصوفیه و مسجد آبی اغلب فضایی آرام تر و خلوت تر دارد. این ویژگی سلیمانیه را به یک لوکیشن ایده آل برای علاقه مندان به عکاسی تبدیل کرده است. در اینجا می توانید با آرامش بیشتری به جزئیات معماری خیره کننده بپردازید از زوایای مختلف کادربندی کنید و نورپردازی طبیعی را در ساعات مختلف روز تجربه کنید. موقعیت مکانی آن بر فراز یکی از هفت تپه استانبول نیز چشم اندازهای بی نظیری برای عکاسی از شهر و آب های اطراف فراهم می آورد بدون اینکه مجبور باشید با جمعیت انبوه گردشگران رقابت کنید.

مسجد سلیمانیه که بر روی تپه سوم استانبول قرار گرفته بر خلیج شاخ طلایی و بخش وسیعی از شهر مشرف است. این مسجد یکی از بزرگ ترین و مهم ترین بناهای امپراتوری عثمانی به شمار می رود و صرفاً یک مکان مذهبی نیست بلکه مجموعه ای وسیع شامل مدارس حمام کتابخانه مهمانسرا و آشپزخانه بوده است. ارتفاع گنبد اصلی آن ۵۳ متر و قطر آن ۲۷.۵ متر است که در زمان ساخت خود یکی از بزرگ ترین گنبدهای جهان محسوب می شد. چهار مناره بلند آن نیز نمادی از جایگاه سازنده آن یعنی سلطان سلیمان قانونی به عنوان دهمین پادشاه عثمانی است که از زمان فتح استانبول دهمین پادشاه بود.

ساخت مسجد سلیمانیه به دستور سلطان سلیمان اول مشهور به سلیمان قانونی یا باشکوه دهمین پادشاه امپراتوری عثمانی بین سال های ۱۵۵۰ تا ۱۵۵۷ میلادی انجام شد. این پروژه عظیم هفت سال به طول انجامید و هدف از آن ساخت بنایی بود که نه تنها مرکز مذهبی مهمی باشد بلکه نمادی از قدرت شکوه و فتوحات گسترده سلطان سلیمان باشد. معمار مشهور امپراتوری معمار سنان مسئولیت طراحی و ساخت این مجموعه را بر عهده گرفت و آن را به یکی از شاهکارهای معماری اسلامی و عثمانی تبدیل کرد که تا به امروز پابرجا مانده است.

مسجد سلیمانیه در طول تاریخ خود با چالش ها و وقایع مختلفی روبرو شده است. اولین آسیب جدی در سال ۱۶۶۰ میلادی بر اثر آتش سوزی گسترده ای در استانبول رخ داد که به مسجد نیز سرایت کرد. پس از آن سلطان محمد چهارم دستور مرمت و بازسازی آن را صادر کرد. در سال ۱۷۶۶ زلزله ای بخشی از گنبد اصلی را تخریب کرد که در اواسط قرن نوزدهم میلادی تحت بازسازی قرار گرفت. یکی از آسیب های قابل توجه دیگر در طول جنگ جهانی اول اتفاق افتاد؛ زمانی که حیاط مسجد به عنوان انبار اسلحه استفاده می شد و آتش سوزی ناشی از احتراق این مهمات به بخش هایی از بنا آسیب رساند. این مسجد در سال ۱۹۵۶ مجدداً مرمت شد و از سال ۲۰۰۸ نیز تعمیرات اساسی و گسترده ای بر روی آن صورت گرفته تا شکوه اولیه خود را بازیابد.

برخلاف جنگ جهانی اول که مسجد سلیمانیه به دلیل استفاده از حیاط آن به عنوان انبار مهمات دچار آتش سوزی شد در طول جنگ جهانی دوم گزارش ها حاکی از آن است که این بنای تاریخی عمدتاً از آسیب مستقیم در امان ماند. تمرکز درگیری ها و بمباران ها در مناطق دیگر استانبول و ترکیه بود و موقعیت و ساختار مستحکم مسجد سلیمانیه باعث شد که در این دوره زمانی نسبت به بسیاری دیگر از بناها کمتر آسیب ببیند. مرمت های عمده پس از جنگ جهانی اول و پیش از جنگ جهانی دوم به استحکام آن کمک کرده بود و خوشبختانه این شاهکار معماری از ویرانی های گسترده جنگ جهانی دوم در امان ماند و به حیات خود ادامه داد.

معماری مسجد سلیمانیه نمونه ای برجسته از اوج هنر معماری عثمانی است که تحت تأثیر سبک بیزانسی کلیسای ایاصوفیه قرار دارد اما با نوآوری ها و تکنیک های منحصربه فرد معمار سنان به کمال رسیده است. طراحی داخلی مسجد با فضایی وسیع و باز نورپردازی طبیعی عالی از طریق پنجره های متعدد و تزئینات کاشی کاری ایزنیک خطاطی های زیبا و نقوش هندسی حس آرامش و معنویت را القا می کند. گنبد عظیم مرکزی که بر چهار ستون فیل پای استوار است نمادی از عظمت و قدرت الهی است. حیاط وسیع مسجد با رواق های زیبا و آبنمای وضو فضایی دلنشین برای تجمع و استراحت فراهم می آورد.

معمار مسجد سلیمانیه کسی نیست جز خواجه معمار سنان آغا (Mimar Sinan) بزرگ ترین معمار تاریخ امپراتوری عثمانی و یکی از برجسته ترین چهره های تاریخ معماری جهان. سنان که در زمان سه سلطان عثمانی (سلیمان قانونی سلیم دوم و مراد سوم) به عنوان سرمعمار خدمت کرد مسئولیت ساخت صدها بنای عمومی از جمله مساجد مدارس پل ها حمام ها و کاروانسراها را بر عهده داشت. مسجد سلیمانیه که او آن را اثر کارآموزی خود نامید (در مقابل مسجد سلیمیه در ادرنه که اثر استادی اوست) نمایانگر بلوغ هنری و فنی اوست و بسیاری آن را یکی از زیباترین و هماهنگ ترین ساخته های او می دانند.

مجموعه مسجد سلیمانیه (Süleymaniye Külliyesi) تنها شامل مسجد اصلی نیست بلکه یک مجتمع بزرگ اجتماعی-مذهبی بوده که نیازهای مختلف جامعه را برطرف می کرده است. این مجموعه شامل بخش های مختلفی مانند مدارس (مدارسه) حمام عمومی (حمّام) مهمانسرا (تبخانه) آشپزخانه عمومی (عمارت) بیمارستان (دارالشفاء) کتابخانه (کتب خانه) و مقبره ها (توربه) است. این ساختار جامع نشان دهنده نقش مساجد بزرگ در آن دوران به عنوان مراکز حیاتی شهر بوده که فراتر از عبادت خدمات آموزشی درمانی اجتماعی و خیریه ارائه می دادند.

حمام سلیمانیه یکی از بخش های مهم مجموعه مسجد است که در زمان خود به منظور استفاده نمازگزاران طلاب و عموم مردم ساخته شده بود. این حمام مانند سایر حمام های عثمانی دارای بخش های مجزا برای گرمایش شستشو و استراحت بود و نقش مهمی در بهداشت عمومی و فرهنگ اجتماعی آن دوران ایفا می کرد. معماری حمام نیز با استفاده از گنبدهای کوچک نورگیرها و سیستم های گرمایشی پیچیده نمونه ای از مهارت معمار سنان در طراحی فضاهای خدماتی است. امروزه این حمام همچنان فعال است و به عنوان یکی از حمام های تاریخی استانبول شناخته می شود.

عمارت اصلی همان شبستان یا فضای داخلی مسجد است که برای اقامه نماز استفاده می شود. این فضا با ابعاد وسیع خود توانایی پذیرش تعداد زیادی نمازگزار را دارد. طراحی داخلی با گنبد عظیم مرکزی نیم گنبدها ستون های باشکوه محراب منبر و جایگاه سلطان فضایی معنوی و الهام بخش ایجاد می کند. نور طبیعی که از پنجره های متعدد در اطراف گنبد و دیوارها وارد می شود به زیبایی فضا می افزاید. تزئینات داخلی شامل کاشی های ایزنیک با طرح های گیاهی و هندسی و کتیبه هایی با خطاطی های قرآنی است که جلوه بی نظیری به عمارت اصلی بخشیده اند.

کتابخانه مسجد سلیمانیه یکی از غنی ترین و مهم ترین کتابخانه های تاریخی در جهان اسلام به شمار می رود. این کتابخانه در زمان ساخت مجموعه تأسیس شد و به مرور زمان با اهدای کتب و نسخ خطی ارزشمند مجموعه عظیمی را گردآورد. هدف از تأسیس آن فراهم آوردن منابع علمی و مذهبی برای طلاب مدارس اطراف و محققان بود. امروزه نیز این کتابخانه با نگهداری هزاران نسخه خطی کمیاب و کتاب های چاپی قدیمی به فعالیت خود ادامه می دهد و یکی از مراکز مهم پژوهشی در استانبول است.

مهمانسرا (تبخانه یا دارالضیافه) بخشی از مجموعه سلیمانیه بود که به منظور اقامت و پذیرایی از مسافران دراویش و نیازمندان ساخته شده بود. این مهمانسرا فضایی برای استراحت و غذا برای کسانی که از راه دور می آمدند یا نیاز به سرپناه داشتند فراهم می کرد و نشان دهنده روحیه کمک و مهمان نوازی در فرهنگ عثمانی بود. وجود مهمانسرا در کنار سایر بخش ها تأکید بر نقش اجتماعی و خیریه مجموعه مسجد را بیش از پیش نمایان می سازد و آن را به یک مرکز جامع برای جامعه تبدیل می کرد.

آشپزخانه عمومی (عمارت) بخش دیگری از مجموعه سلیمانیه بود که مسئولیت تهیه و توزیع غذا برای کارکنان مجموعه طلاب مهمانان مهمانسرا و همچنین فقرا و نیازمندان شهر را بر عهده داشت. این آشپزخانه با ظرفیت بالا و سیستم سازماندهی شده روزانه مقادیر زیادی غذا تهیه می کرد و نشان دهنده تعهد امپراتوری به تأمین نیازهای اولیه شهروندان به ویژه قشرهای آسیب پذیر بود. امروزه ساختمان آشپزخانه نیز بخشی از مجموعه تاریخی است و گاهی برای نمایشگاه ها یا فعالیت های فرهنگی استفاده می شود.

مسجد سلیمانیه در منطقه فاتح استانبول واقع شده و بر روی یکی از بلندترین تپه های شهر قرار دارد. این موقعیت استراتژیک به مسجد چشم اندازهای فوق العاده ای بر شاخ طلایی (Golden Horn) تنگه بسفر (Bosphorus) و بخش آسیایی استانبول می بخشد. قرارگیری آن در نزدیکی مناطق تاریخی مهم مانند بازار بزرگ (Grand Bazaar) و بازار ادویه (Spice Bazaar) باعث می شود که دسترسی به آن برای گردشگران نسبتاً آسان باشد هرچند مسیر رسیدن به آن شامل سربالایی است. این موقعیت بلند علاوه بر اهمیت دفاعی و نمادین در زمان ساخت امروزه آن را به یکی از بهترین نقاط برای عکاسی از پانورامای شهر تبدیل کرده است.

آدرس دقیق مسجد سلیمانیه: Sinan Aga Mah. Zeyrek Cad. No:4 | Zeyrek, Fatih, Istanbul. دسترسی به مسجد سلیمانیه از طریق وسایل حمل ونقل عمومی در استانبول امکان پذیر است. یکی از رایج ترین راه ها استفاده از خط تراموای T1 و پیاده شدن در ایستگاه های Beyazıt یا Laleli است. از این ایستگاه ها باید مسیر نسبتاً سربالایی را پیاده طی کنید. راه دیگر استفاده از خط متروی M2 و پیاده شدن در ایستگاه Vezneciler است که آن هم نیازمند کمی پیاده روی سربالایی است. همچنین می توانید از اتوبوس هایی که به منطقه فاتح می روند استفاده کنید. پیاده روی از اطراف بازار بزرگ یا بازار ادویه نیز امکان پذیراست و فرصتی برای آشنایی با بافت تاریخی شهر فراهم می آورد.

مسجد سلیمانیه در منطقه فاتح در شمال غربی بازار بزرگ و شمال شرقی دانشگاه استانبول قرار دارد. اگر نقشه استانبول را نگاه کنید آن را بر روی تپه ای در جنوب شاخ طلایی خواهید یافت با چشم اندازی باز به سمت شمال و شرق. نزدیکی آن به ایستگاه های تراموا و مترو در مرکز تاریخی شهر نشان دهنده دسترسی نسبتاً خوب آن است با این حال مسیر نهایی معمولاً نیازمند کمی پیاده روی در خیابان های شیب دار منطقه است. موقعیت آن بر روی نقشه به خوبی نمایانگر برتری مکانی آن برای دیدن و عکاسی از مناظر اطراف است.

اطراف مسجد سلیمانیه به خصوص در خیابان ها و کوچه های منتهی به آن و همچنین در نزدیکی بازار بزرگ و بازار ادویه رستوران ها و کافه های متعددی وجود دارند که انواع غذاهای ترکی و بین المللی را ارائه می دهند. این منطقه به دلیل تاریخی بودن دارای رستوران های سنتی با فضایی دلنشین نیز هست. برخی از این رستوران ها به دلیل موقعیت مکانی خود چشم اندازهای زیبایی از مسجد یا شهر دارند که تجربه غذا خوردن را دلپذیرتر می کند. در اینجا به برخی از رستوران های معروف یا نزدیک اشاره می کنیم:

نام رستوران	ویژگی ها
رستوران Giriftar Suleymaniye	معروف به غذاهای سنتی ترکی و فضای دلنشین در بافت تاریخی.
رستوران Erzincali Ali Baba	شناخته شده برای غذاهای اصیل و محلی ترکی به ویژه کباب و خورش ها. نزدیک به مسجد.
رستوران آقا کاپیسی (Ağa Kapısı)	معروف به چشم اندازهای پانورامیک خیره کننده از شهر و شاخ طلایی مناسب برای نوشیدنی و غذای سبک.

این لیست تنها بخشی از گزینه های موجود است و اکتشاف در کوچه های اطراف می تواند شما را به رستوران های کوچک و محلی دیگری نیز هدایت کند که تجربه های غذایی متفاوتی ارائه می دهند.

منطقه اطراف مسجد سلیمانیه به خصوص منطقه فاتح و امینونو مملو از جاذبه های تاریخی و فرهنگی است. پس از بازدید از مسجد سلیمانیه می توانید به راحتی به چندین نقطه دیدنی دیگر دسترسی پیدا کنید. بازار بزرگ و بازار ادویه که در فاصله کمی قرار دارند مقاصد عالی برای خرید سوغاتی و تجربه فضای سنتی بازارهای استانبول هستند. دانشگاه استانبول موزه هنرهای ترکی و اسلامی و همچنین مقبره های تاریخی متعددی در این حوالی قرار دارند. منطقه ایاصوفیه و مسجد آبی نیز با کمی فاصله قابل دسترسی هستند اما سلیمانیه مزیت خلوت تر بودن را دارد.

در محوطه باغ پشتی مسجد سلیمانیه آرامگاه های بسیار مهمی قرار دارند که محل دفن سلطان سلیمان قانونی همسر محبوبش خرم سلطان (Roxelana) و دخترشان مهریماه سلطان هستند. همچنین در نزدیکی این آرامگاه ها مقبره های دو سلطان عثمانی دیگر یعنی سلطان سلیمان دوم و سلطان احمد دوم نیز قرار گرفته اند. بازدید از این مقبره ها فرصتی برای ادای احترام به شخصیت های کلیدی تاریخ عثمانی و مشاهده معماری و تزئینات آرامگاهی آن دوران است. این بخش از مجموعه نیز فضایی آرام و تاریخی دارد و برای عکاسی از جزئیات معماری و فضای معنوی مناسب است.

استانبول شهری است که بی نهایت سوژه برای عکاسی ارائه می دهد. علاوه بر مسجد سلیمانیه که به دلیل آرامش و چشم اندازهایش برجسته است لوکیشن های دیگری نیز وجود دارند که هر عکاسی باید به آن ها سر بزند. محله بالات با خانه های رنگارنگ و خیابان های شیب دار مسجد اورتاکوی در کنار بسفر برج گالاتا با نمای پانورامیک شهر کشتی های مسافری یا کروز در تنگه بسفر برای عکاسی از مناظر آبی و مرغ های دریایی کافه های سنتی مانند آرادا و بازلاما کاهولتی با دکوراسیون جذاب میدان سلطان احمد با ایاصوفیه و مسجد آبی رستوران خانه آبی با منظره غروب و کاخ دولما باغچه با معماری باشکوه و باغ های زیبا تنها بخشی از این لوکیشن های برتر هستند. هر کدام از این مکان ها تجربه ای بصری منحصربه فرد ارائه می دهند اما اگر به دنبال فضایی برای تمرکز بیشتر و دوری از شلوغی هستید سلیمانیه انتخابی عالی است.

عکاسی در استانبول تجربه ای فوق العاده است اما برای اینکه بهترین نتیجه را بگیرید و تجربه ای خوشایند داشته باشید رعایت نکاتی ضروری است. این نکات شامل احترام به فرهنگ محلی آگاهی از قوانین و محدودیت ها برنامه ریزی برای بهترین زمان و نور و انتخاب تجهیزات مناسب می شود. با رعایت این موارد می توانید عکس هایی زیبا و معنادار ثبت کنید و از سفر خود نهایت لذت را ببرید. به خصوص هنگام عکاسی در اماکن مذهبی مانند مساجد حساسیت ها بیشتر است و باید با دقت و احترام عمل کرد.

هنگام عکاسی در استانبول به ویژه در مساجد و اماکن مذهبی رعایت احترام به فرهنگ و اعتقادات مردم بسیار مهم است. برای ورود به مساجد لباس پوشیده (شانه ها و زانوها پوشیده باشد) الزامی است و خانم ها باید سر خود را بپوشانند (معمولاً روسری در ورودی موجود است). هنگام نماز از عکاسی خودداری کنید و آرامش فضا را بر هم نزنید. از فلاش دوربین در داخل اماکن مذهبی پرهیز کنید. اگر قصد عکاسی از افراد را دارید حتماً با لبخند و اشاره اجازه بگیرید. این رفتار محترمانه باعث می شود تجربه بهتری داشته باشید و با استقبال گرم تری روبرو شوید.

برای عکاسی تفریحی و شخصی در اکثر مکان های عمومی استانبول معمولاً نیازی به مجوز خاصی نیست. با این حال در برخی اماکن مانند موزه ها کاخ ها (مانند داخل کاخ دولما باغچه که عکاسی ممنوع است) یا مناطق خاص ممکن است محدودیت هایی وجود داشته باشد. برای عکاسی حرفه ای یا تجاری به خصوص اگر از تجهیزات بزرگ استفاده می کنید یا قصد انتشار گسترده تصاویر را دارید ممکن است نیاز به دریافت مجوز از مقامات مربوطه باشد. استفاده از پهپاد (درون) نیز در مناطق شهری و تاریخی استانبول محدودیت های جدی دارد و نیازمند مجوزهای خاص است.

زمان روز نقش حیاتی در عکاسی دارد. ساعات طلایی (یک ساعت پس از طلوع آفتاب و یک ساعت قبل از غروب آفتاب) بهترین نور را برای عکاسی فراهم می کنند با نوری نرم و گرم که سایه ها را ملایم تر می کند. برای عکاسی از معماری ساعات اولیه صبح که نور مایل است می تواند جزئیات را بهتر نمایان کند. همچنین بازدید از اماکن محبوب در ساعات اولیه صبح یا اواخر بعدازظهر می تواند به شما کمک کند از شلوغی جمعیت دوری کنید و با آرامش بیشتری عکاسی کنید. موقعیت مسجد سلیمانیه بر روی تپه آن را برای عکاسی در زمان طلوع و غروب آفتاب بسیار مناسب می سازد.

مردم ترکیه عموماً مهمان نواز و خونگرم هستند. اگر شباهت فرهنگی یا زبانی (حتی در حد چند کلمه ترکی) با آن ها دارید می توانید از این فرصت برای تعامل بهتر استفاده کنید. پرسیدن سؤال درباره فرهنگ یا بناها یا حتی یک لبخند ساده می تواند یخ را بشکند و فرصت های خوبی برای عکاسی پرتره یا ثبت لحظات انسانی فراهم کند. همیشه با احترام و حساسیت به حریم خصوصی افراد رفتار کنید و در صورت عدم تمایل آن ها به عکاسی اصرار نورزید.

انتخاب تجهیزات عکاسی به سبک و هدف شما بستگی دارد. برای عکاسی از معماری باشکوه مساجد و بناها لنزهای واید (Wide-angle) بسیار مفید هستند. برای ثبت جزئیات معماری یا عکاسی از مناظر شهری از فواصل دور (مانند منظره از سلیمانیه) لنزهای تله فوتو (Telephoto) مناسب اند. اگر قصد عکاسی در نور کم یا ثبت تصاویر با عمق میدان زیاد (مانند فضای داخلی مسجد) را دارید و امکان استفاده از سه پایه وجود دارد همراه داشتن آن توصیه می شود. حمل یک دوربین کامپکت یا حتی استفاده خلاقانه از دوربین موبایل نیز می تواند نتایج شگفت انگیزی به همراه داشته باشد.

بهترین محله استانبول برای عکاسی با خانه های رنگی کدام است؟

محله بالات (Balat) به ویژه خیابان هایی مانند Kiremit Caddesi با خانه های تاریخی و رنگارنگ خود بهترین گزینه برای عکاسی با پس زمینه خانه های سنتی و رنگی در استانبول است.

بهترین مساجد استانبول برای عکاسی کدامند؟

مسجد ایاصوفیه مسجد آبی مسجد اورتاکوی و مسجد سلیمانیه از زیباترین مساجد برای عکاسی هستند. سلیمانیه اغلب خلوت تر است و چشم اندازهای بی نظیری ارائه می دهد.

مسجد سلیمانیه استانبول کجاست؟

مسجد سلیمانیه در منطقه فاتح استانبول بر روی یکی از تپه های هفت گانه شهر واقع شده و مشرف به خلیج شاخ طلایی و تنگه بسفر است.

چطور خودمان را به مسجد سلیمانیه برسانیم؟

می توانید با تراموای T1 به ایستگاه های Beyazıt یا Laleli بروید و پیاده به سمت مسجد حرکت کنید. همچنین متروی M2 تا ایستگاه Vezneciler نیز دسترسی دارد.

قوانین لباس پوشیدن برای بازدید از مسجد سلیمانیه چیست؟

برای ورود به مسجد باید لباس پوشیده داشته باشید (شانه ها و زانوها پوشیده). خانم ها باید سر خود را بپوشانند و همه بازدیدکنندگان باید کفش های خود را درآورند.