نیم عشر اجرایی به عهده کیست

نیم عشر اجرایی معمولاً به عهده محکوم علیه است. این مبلغ، در واقع هزینه ایه که دولت برای اجرای احکام دادگاه یا اسناد رسمی از کسی که حکم به ضررش صادر شده دریافت می کنه. در واقع، اگه محکوم علیه توی مهلت قانونی حکم رو اجرا نکنه، باید این هزینه رو هم علاوه بر اصل بدهی بپردازه.

توی دنیای شلوغ امروز، ممکنه برای هر کدوم از ما پیش بیاد که درگیر پرونده های حقوقی بشیم. خب، وقتی دادگاه یا اداره ثبت حکمی صادر می کنه، مرحله بعدیش اجرای همون حکمه. اجرای حکم هم که مثل هر کار دیگه ای هزینه های خودش رو داره. یکی از این هزینه های مهم، که شاید خیلی ها اسمش رو شنیده باشن اما دقیق ندونن چیه و به عهده کیه، نیم عشر اجرایی هست. این مبلغ، در نگاه اول یه هزینه دولتی به نظر میاد، ولی دونستن جزئیاتش می تونه کلی از سردرگمی ها و حتی هزینه های اضافی جلوگیری کنه.

اگه شما هم از اون دسته آدم هایی هستید که توی یه پرونده اجرایی گیر افتادید، یا حتی وکیل و دانشجو حقوق هستید و می خواید اطلاعاتتون رو توی این زمینه کامل کنید، جای درستی اومدید. اینجا قراره با هم همه ابعاد نیم عشر اجرایی رو زیر و رو کنیم. از تعریفش بگیرید تا اینکه کی باید پرداختش کنه، چه جوری حساب میشه، و اصلاً میشه از پرداختش فرار کرد یا تخفیف گرفت؟ پس با ما همراه باشید تا ببینیم این غول کوچیک هزینه های حقوقی رو چطور میشه رام کرد.

نیم عشر چیست؟ (تعریف حقوقی و میزان آن)

اول از همه، بیایید ببینیم اصلاً نیم عشر یعنی چی. کلمه عشر خودش به معنی یک دهم یا ده درصد هست. حالا وقتی می گیم نیم عشر، یعنی نصف یک دهم؛ یعنی یک بیستم یا همون پنج درصد. پس از نظر لغوی، نیم عشر میشه ۵ درصد.

حالا این ۵ درصد توی قانون و دعاوی حقوقی به چه دردی می خوره؟ نیم عشر اجرایی یا حق الاجرا، در واقع مبلغیه که دولت بابت زحمت و هزینه هایی که برای اجرای یه حکم یا سند رسمی لازم الاجرا متحمل میشه، از طرفین دعوا دریافت می کنه. این هزینه کاملاً فرق داره با هزینه های دادرسی که اول کار برای ثبت شکایت و رسیدگی به پرونده پرداخت میشه. هزینه های دادرسی برای اینه که پرونده تون بررسی بشه و حکم صادر بشه، ولی نیم عشر اجرایی بعد از صدور حکم و برای اجرای اون حکم به وجود میاد.

مستندات قانونی اصلی که درباره نیم عشر اجرایی حرف می زنن، ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۱۸۱ قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی هستن. این مواد به وضوح مشخص می کنن که کی و چطور باید این مبلغ رو پرداخت کرد.

تفاوت نیم عشر اجرایی و نیم عشر دولتی (با تمرکز بر مهریه)

شاید شنیده باشید که بعضی جاها می گن نیم عشر اجرایی و یه جاهای دیگه نیم عشر دولتی. این دو تا اصطلاح ممکنه آدم رو گیج کنه، ولی در واقع فرقشون خیلی پیچیده نیست، مخصوصاً وقتی پای مهریه وسط باشه.

نیم عشر اجرایی: کاربرد عمومی در احکام مدنی

نیم عشر اجرایی همون مبلغیه که به صورت عمومی توی پرونده های اجرای احکام مدنی، مثل دعاوی حقوقی، چک، سفته، مطالبات بانکی و هر حکم دیگه ای که از دادگاه صادر شده و باید اجرا بشه، مطرح میشه. این ۵ درصد از مبلغ محکوم به (مقداری که به نفع کسی حکم شده) دریافت میشه.

نیم عشر دولتی: پای مهریه در میان است!

اما نیم عشر دولتی یه مفهوم خاص تره که بیشتر توی پرونده های مهریه باهاش روبرو میشیم. اینجا ماجرا یه خورده فرق می کنه. پرداخت اولیه این نیم عشر در پرونده های مهریه معمولاً به عهده زوجه (زن) هست. بله، درسته، خود زوجه باید این مبلغ رو اول کار بپردازه تا پرونده مهریه اش وارد فاز اجرایی بشه.

اما نگران نباشید! این به این معنی نیست که زوجه باید این مبلغ رو از جیب خودش بده و دیگه پس نگیره. قانون پیش بینی کرده که این مبلغ، در نهایت از دارایی های زوج (مرد) وصول میشه و به زوجه بازگردونده خواهد شد. یعنی در اصل، بار این هزینه هم نهایتاً روی دوش زوج میفته، ولی در ابتدای کار زوجه باید پرداختش کنه.

یه نکته مهم اینجاست که اگه مهریه سنگین باشه و زوجه نتونه همون اول کار این مبلغ رو پرداخت کنه، میتونه دادخواست اعسار بده. یعنی به دادگاه بگه که الان توانایی پرداخت این نیم عشر رو نداره و دادگاه هم با بررسی وضعیت مالی زوجه، میتونه درخواستش رو قبول کنه. اینطوری، زوجه از پرداخت فوری این مبلغ معاف میشه و بعداً که از دارایی مرد وصول شد، این مبلغ هم از اون طریق جبران میشه.

برای اینکه تفاوت این دو نوع نیم عشر بهتر مشخص بشه، میتونیم یه جدول مقایسه هم داشته باشیم:

ویژگی	نیم عشر اجرایی	نیم عشر دولتی (در مهریه)
موضوع اصلی	اجرای احکام مدنی (چک، سفته، مطالبات و…)	اجرای احکام مربوط به مهریه
مسئولیت اولیه پرداخت	محکوم علیه (کسی که حکم به ضررش صادر شده)	زوجه (زن)، اما در نهایت از دارایی زوج وصول می شود
امکان اعسار	محکوم علیه می تواند درخواست اعسار دهد	زوجه می تواند برای پرداخت اولیه درخواست اعسار دهد
میزان	۵ درصد از مبلغ محکوم به	۵ درصد از مبلغ مهریه

پس، همونطور که میبینید، هر دو همون ۵ درصد هستن، اما کاربرد و نحوه پرداختشون، مخصوصاً توی پرونده مهریه، یه کم فرق می کنه.

نیم عشر اجرایی به عهده کیست؟ (پاسخ تفصیلی به سوال کلیدی)

خب، رسیدیم به سوال اصلی و مهم این مقاله: بالاخره این نیم عشر اجرایی به عهده کیه؟ جواب کلی و اصلیش اینه: محکوم علیه. یعنی همون کسی که دادگاه یا مراجع قانونی حکم رو به ضررش صادر کردن و باید یه بدهی یا تعهدی رو انجام بده. این یه اصل کلی توی قانون ماست و توی ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی و ماده ۱۸۱ قانون ثبت هم بهش اشاره شده.

تصور کنید که شما به خاطر یه چک برگشتی، توی دادگاه محکوم شدید به پرداخت ۱۰۰ میلیون تومن. اگه این حکم قطعی بشه و اجراییه صادر بشه، شما به عنوان محکوم علیه، علاوه بر اون ۱۰۰ میلیون تومن، باید ۵ درصد این مبلغ رو هم به عنوان نیم عشر اجرایی به دولت بپردازید. این ۵ میلیون تومن، دیگه بدهی شما به طلبکار نیست، بلکه حق دولت بابت خدماتیه که برای اجرای حکم شما انجام میده.

استثنائات و شرایط خاص: همه جا یکسان نیست!

البته، هر قاعده ای استثنائاتی داره و این مورد هم ازش مستثنی نیست. چند تا مورد خاص هست که ممکنه مسئولیت پرداخت نیم عشر رو تغییر بده یا اصلاً نیم عشری تعلق نگیره:

1. داین بدون حق: این مورد بیشتر توی اجرای اسناد رسمی (مثل سند رهنی یا چک) توی اداره ثبت پیش میاد. فرض کنید یه نفر (داین یا همون طلبکار) بدون اینکه واقعاً حق داشته باشه، درخواست اجراییه بده و بعداً معلوم بشه که این قسمت از طلبش بی حق بوده. توی این شرایط، همونطور که ماده ۱۸۱ قانون ثبت میگه، نیم عشر مربوط به اون قسمتی که طلبکار حق نداشته، به عهده خود طلبکار خواهد بود. یعنی اگه کسی الکی یا اشتباهی درخواست اجرای یه بخش از سند رو بده، خودش باید ۵ درصد اون بخش رو بپردازه.
2. نیم عشر دولتی مهریه: همونطور که قبل تر گفتیم، توی پرونده های مهریه، پرداخت اولیه نیم عشر دولتی به عهده زوجه ست، ولی این مبلغ در نهایت از دارایی های زوج وصول و به زوجه برگردونده میشه. پس در اصل، بازم این هزینه رو مرد باید بپردازه.
3. موارد عدم تعلق نیم عشر: بعضی وقت ها هست که اصلاً نیم عشری به پرونده ای تعلق نمی گیره. مثلاً توی دعاوی که بدون اینکه اجراییه ای صادر بشه، حکم اجرا میشه. نمونه هایش میتونه دستور فروش ملک مشاع یا حکم رفع تصرف عدوانی باشه. توی این موارد، چون عملیات اجرایی به اون معنای مرسومش که نیاز به ابلاغ اجراییه و گذشت مهلت ۱۰ روزه داره اتفاق نمیفته، نیم عشری هم مطرح نیست.

یادتون باشه که اصل کلی اینه که بار مالی نیم عشر اجرایی روی دوش محکوم علیه میفته. مگر اینکه موارد خاصی پیش بیاد که قانون براشون تکلیف دیگه ای مشخص کرده باشه.

شرایط تحقق و لزوم پرداخت نیم عشر اجرایی

حالا که فهمیدیم نیم عشر چیه و به عهده کیه، باید بدونیم چه زمانی اصلاً این نیم عشر واجب میشه و باید پرداخت بشه. فکر نکنید همین که حکم صادر شد، بلافاصله باید نیم عشر رو داد. نه، چند تا شرط و مرحله داره که باید طی بشه تا نیم عشر اجرایی تحقق پیدا کنه:

1. صدور اجراییه: شروع ماجرا

   اولین و مهم ترین شرط اینه که حکم دادگاه باید قطعی شده باشه و بعد از اون، اجراییه صادر شده باشه. یعنی چی؟ یعنی محکوم له (کسی که حکم به نفعش صادر شده)، باید خودش از دادگاه یا اداره ثبت بخواد که اجراییه رو صادر کنن. اگه طلبکار خودش درخواست اجراییه نده، یا به هر دلیلی اجراییه صادر نشه، خب طبیعتاً نیم عشری هم وجود نخواهد داشت. مثالش همون دستور فروش یا حکم رفع تصرف عدوانی که قبلاً گفتیم.

2. ابلاغ اجراییه: باید خبردار بشی!

   بعد از اینکه اجراییه صادر شد، باید به صورت قانونی به محکوم علیه ابلاغ بشه. یعنی باید مطمئن بشن که محکوم علیه از صدور این اجراییه و اینکه باید بدهی اش رو پرداخت کنه، خبردار شده. اگه اجراییه صادر بشه ولی به هر دلیلی به محکوم علیه ابلاغ نشه، نیم عشر اجرایی به دولت تعلق نمی گیره.

3. انقضای مهلت ۱۰ روزه: وقت کشی ممنوع!

   بعد از ابلاغ اجراییه، قانون به محکوم علیه یه مهلت ۱۰ روزه میده که بدهی اش رو پرداخت کنه یا برای پرداختش یه ترتیبی با طلبکار بده. اگه این ۱۰ روز بگذره و محکوم علیه کاری نکنه، اونجاست که نیم عشر اجرایی واجب میشه و باید پرداخت بشه. ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی هم به همین موضوع اشاره داره.

   • حالت های خاص:
     • فوت یا حجر محکوم علیه: اگه محکوم علیه توی این ۱۰ روز فوت کنه یا محجور بشه (مثلاً دیوانه بشه)، اجراییه باید به وراث یا قیمش ابلاغ بشه و مهلت ۱۰ روزه از تاریخ ابلاغ به اونا شروع میشه.
     • دولت و شهرداری ها: برای دولت و شهرداری ها، مهلت ها ممکنه طولانی تر باشه. مثلاً طبق قانون، برای اجرای بعضی احکام علیه این مراجع، مهلت یک سال و نیم بعد از صدور حکم قطعی وجود داره. پس نیم عشر اجرایی علیه دولت یا شهرداری زمانی واجب میشه که هم اجراییه صادر و ابلاغ شده باشه و هم مهلت قانونی اونا (اون یک سال و نیم) گذشته باشه و بعد از اون، مهلت ۱۰ روزه هم تموم شده باشه و هنوز حکم رو اجرا نکرده باشن.

4. عدم اجرای حکم یا عدم سازش: بی عملی!

   اگه محکوم علیه توی اون مهلت ۱۰ روزه یا حتی بعد از اون، نه حکم رو اجرا کنه و نه با طلبکار (محکوم له) به توافقی برسه که چطور بدهی اش رو پرداخت کنه، نیم عشر اجرایی واجب میشه. اگه محکوم علیه ظرف اون ده روز بدهی اش رو کامل پرداخت کنه یا با طلبکار سازش کنه، از پرداخت نیم عشر معاف میشه. اگه بعد از ده روز ولی قبل از مزایده سازش کنن، تخفیف میگیرن و فقط ربع عشر (۲.۵ درصد) رو باید پرداخت کنن.

5. آغاز عملیات اجرایی: حرکت دادورز!

   یه شرط مهم دیگه اینه که عملیات اجرایی توسط دادورز اجرای احکام باید شروع شده باشه. یعنی اگه همه مراحل قبلی هم طی شده باشه، ولی هنوز دادورز هیچ اقدامی برای توقیف اموال یا انجام عملیات اجرایی دیگه انجام نداده باشه، و توی این فاصله محکوم له خودش به نحوی بدهی اش رو از محکوم علیه بگیره، دیگه نیم عشری تعلق نمی گیره. این رو میشه از مفهوم مخالف ماده ۱۶۱ قانون اجرای احکام مدنی فهمید.

6. عدم معافیت قانونی: استثناها!

   آخرین شرط اینه که محکوم علیه نباید مشمول هیچ کدوم از موارد معافیت قانونی از پرداخت نیم عشر باشه. مثلاً اگه زوجه بعد از صدور اجراییه مهریه، از ادامه عملیات اجرایی منصرف بشه، طبق قانون میتونه از پرداخت نیم عشر معاف بشه (این از ماده ۹۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت برداشت میشه).

پس ببینید، پرداخت نیم عشر اجرایی یه فرایند مرحله ایه و تا زمانی که همه این شرایط با هم جمع نشن، لزومی به پرداختش نیست. شناخت این مراحل خیلی مهمه تا الکی هزینه ای رو نپردازیم یا از معافیت ها و تخفیف ها خبر داشته باشیم.

نحوه محاسبه نیم عشر اجرایی (با مثال های کاربردی)

خب، تا اینجا فهمیدیم نیم عشر چیه و کی باید پرداختش کنه و چه زمانی تحقق پیدا می کنه. حالا بریم سراغ بخش عملیاتی ماجرا: چطوری نیم عشر اجرایی رو حساب کنیم؟

فرمول کلی خیلی ساده ست: پنج درصد از کل مبلغ محکوم به!

این مبلغ محکوم به شامل چی میشه؟

• اصل طلب یا همون مبلغ اصلی بدهی.
• سود و خسارات تأخیر تأدیه: اگه به اصل بدهی سود یا خسارت تأخیر تأدیه (جریمه دیرکرد) تعلق گرفته باشه، این مبالغ هم تا تاریخ صدور اجراییه به اصل طلب اضافه میشن و بعد نیم عشر از کل این مبلغ حساب میشه.
• حق الوکاله: اگه حق الوکاله وکیل هم توی سند یا حکم اصلی جزو مواردی باشه که محکوم علیه باید بپردازه، این مبلغ هم به کل مبلغ اضافه میشه و نیم عشر از روی اون هم حساب میشه.

یه مثال عددی بزنیم تا قضیه روشن تر بشه:

فرض کنید یه نفر به پرداخت ۱ میلیارد تومان محکوم شده، به اضافه ۲۰۰ میلیون تومان خسارت تأخیر تأدیه. مبلغ حق الوکاله ای هم که باید بپردازه، ۵۰ میلیون تومان هست.

مجموع مبلغ لازم الاجرا: ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (اصل طلب) + ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ (خسارت) + ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ (حق الوکاله) = ۱,۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان.

حالا نیم عشر اجرایی میشه ۵ درصد این مبلغ:

۵% از ۱,۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = (۵/۱۰۰) × ۱,۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۶۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان.

پس محکوم علیه باید علاوه بر ۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان، مبلغ ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم به عنوان نیم عشر اجرایی به دولت بپردازه.

محاسبه نیم عشر مهریه:

توی پرونده مهریه هم دقیقاً همین فرمول رو داریم. فرض کنید مهریه خانمی ۳ میلیارد تومان باشه:

نیم عشر دولتی مهریه: ۵% از ۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = (۵/۱۰۰) × ۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان.

این مبلغ ۱۵۰ میلیون تومن رو اول زوجه باید بپردازه، ولی همونطور که گفتیم، در نهایت از دارایی های مرد وصول و به زوجه برگردونده میشه.

یه نکته مهم: این نیم عشر رو با حق مزایده یا حق حراج قاطی نکنید! حق مزایده یا حق حراج، هزینه ایه که در صورت فروش اموال محکوم علیه از طریق مزایده، بهش تعلق می گیره. این حق برای اموال منقول (مثل ماشین) ۶% و برای اموال غیرمنقول (مثل خونه) ۴% هست. اینا جدا از نیم عشر اجرایی هستن.

موارد تخفیف، بخشودگی و معافیت از پرداخت نیم عشر اجرایی

خبر خوب اینه که همیشه لازم نیست تمام و کمال نیم عشر رو بپردازیم! قانون برای بعضی شرایط، تخفیف یا حتی معافیت کامل از پرداخت نیم عشر رو در نظر گرفته. این بخش خیلی مهمه، چون دونستنش میتونه کلی توی هزینه هاتون صرفه جویی کنه.

الف) موارد معافیت کامل از نیم عشر (صفر درصد):

1. پرداخت کامل محکوم به در مهلت ۱۰ روزه: این یکی از مهم ترین راه های معافیت از نیم عشر هست. اگه شما به عنوان محکوم علیه، ظرف ۱۰ روز از تاریخی که اجراییه بهتون ابلاغ شده، کل مبلغ بدهی رو به صورت کامل پرداخت کنید، ماده ۱۲۳ آیین نامه اجرا میگه از پرداخت حق اجرا کاملاً معاف می شید! این یعنی اگه سر وقت عمل کنید، ۵ درصد مبلغ رو از جیبتون نجات میدید.

2. سازش یا توافق در مهلت ۱۰ روزه: اگه توی همون مهلت ۱۰ روزه، شما و طلبکار (محکوم له) با همدیگه به توافق برسید یا یه ترتیبی برای پرداخت بدهی (مثلاً قسط بندی) بدید، باز هم از پرداخت نیم عشر اجرایی معاف میشید. اینجا هم هدف اینه که کار به مرحله اجرای عملی و هزینه بر نرسه.

3. معافیت های قانونی خاص: بعضی وقت ها قوانین خاصی ممکنه معافیت هایی رو در نظر بگیرن. مثلاً همونطور که قبلاً گفتیم، اگه زوجه بعد از صدور اجراییه مهریه، از ادامه عملیات اجرایی منصرف بشه (یعنی دیگه نخواد مهریه اش رو از طریق دادگاه بگیره)، میتونه از پرداخت نیم عشر مربوط به اون پرونده معاف بشه.

ب) موارد تخفیف (نصف شدن نیم عشر یا ربع عشر = ۲.۵ درصد):

اگه مهلت ۱۰ روزه گذشت و شما نتونستید یا نخواستید بدهی رو کامل پرداخت کنید یا سازش کنید، باز هم فرصت دارید که از تخفیف استفاده کنید، البته با یه شرط مهم:

1. سازش یا توافق بعد از ۱۰ روز اما قبل از مزایده: فرض کنید اون ۱۰ روز تموم شده و نیم عشر به شما تعلق گرفته. اما هنوز عملیات اجرایی به جایی نرسیده که بخوان اموال شما رو مزایده بذارن. اگه توی این فاصله (یعنی بعد از ۱۰ روز و قبل از تنظیم و امضای صورت مجلس مزایده)، شما کل بدهی تون رو پرداخت کنید یا با طلبکار به توافق برسید، طبق تبصره ۲ ماده ۱۲۳ آیین نامه اجرا، نیم عشر اجرایی به ربع عشر تبدیل میشه!

   • ربع عشر یعنی چی؟ یعنی به جای ۵ درصد، فقط ۲.۵ درصد از مبلغ محکوم به رو باید بپردازید. این خودش یه تخفیف ۵۰ درصدی توی مبلغ نیم عشر محسوب میشه و خیلی میتونه کمک کننده باشه.

2. پرداخت بخشی از محکوم به در مهلت ۱۰ روز: اگه شما توی همون مهلت ۱۰ روزه، فقط بخشی از بدهی تون رو پرداخت کنید، نیم عشر به نسبت همون مبلغی که پرداخت کردید، کاهش پیدا می کنه. یعنی مثلاً اگه نصف بدهی رو پرداخت کنید، نیم عشر هم به نصف کاهش پیدا می کنه و به اون نصف باقیمانده تعلق می گیره. پس حتی پرداخت جزئی هم می تونه بهتون کمک کنه.

پس، اگه توی موقعیت پرداخت نیم عشر قرار گرفتید، خوب حواستون به این مهلت ها و شرایط باشه. با اقدام به موقع میتونید هزینه های زیادی رو برای خودتون کم کنید یا حتی از پرداختش معاف بشید.

عواقب عدم پرداخت نیم عشر اجرایی و راه کارهای قانونی

حالا که درباره مسئولیت، شرایط و حتی تخفیف های نیم عشر حرف زدیم، بیایید ببینیم اگه کسی این مبلغ رو پرداخت نکنه، چه اتفاقی میفته. خب، قانون که بی خیال این مبلغ نمیشه!

ادامه عملیات اجرایی و وصول اجباری:

اگه محکوم علیه نیم عشر اجرایی رو پرداخت نکنه، اداره اجرای احکام یا دادگستری بیکار نمیشینن. عملیات اجرایی ادامه پیدا میکنه و این مبلغ هم مثل اصل بدهی، به زور از اموال محکوم علیه وصول میشه. یعنی چی؟ یعنی اموال شما (مثل حساب بانکی، ماشین، یا ملک) ممکنه توقیف بشن تا هم اصل بدهی و هم نیم عشر اجرایی از محل فروش یا برداشت از اونا پرداخت بشه.

امکان صدور دستور جلب:

یه نکته مهم به خصوص توی نیم عشر دولتی مهریه و در مواردی که مربوط به اجرای احکام دادگستری هست، اینه که اگه نیم عشر پرداخت نشه، قاضی میتونه دستور جلب (همون حکم بازداشت) محکوم علیه رو صادر کنه. این یه اقدام جدیه که میتونه برای محکوم علیه دردسرهای زیادی درست کنه.

نحوه لغو دستور جلب:

اما اگه خدای نکرده این اتفاق افتاد و دستور جلب صادر شد، آیا راهی برای لغو کردنش هست؟ بله! اگه شما واقعاً توانایی مالی برای پرداخت نیم عشر رو ندارید، میتونید دادخواست اعسار بدید. با ارائه این دادخواست و اثبات اینکه تمکن مالی برای پرداخت این مبلغ رو ندارید، دادگاه میتونه دستور جلب رو لغو کنه. البته باید این اعسار رو به دادگاه ثابت کنید و مدارک کافی ارائه بدید (مثلاً معرفی شهود).

پس، جدی بگیرید! عدم پرداخت نیم عشر اجرایی شوخی بردار نیست و میتونه عواقب قانونی جدی مثل توقیف اموال و حتی جلب رو به دنبال داشته باشه. همیشه بهتره با اطلاع از قوانین و مشاوره با متخصصین حقوقی، به موقع و درست عمل کنید تا دچار مشکلات بیشتر نشید.

آیا امکان پرداخت قسطی نیم عشر اجرایی وجود دارد؟

این هم یک سوال پرتکراره که ذهن خیلی ها رو مشغول می کنه، مخصوصاً وقتی مبلغ نیم عشر بالا باشه. خب، خبر خوب اینه که بله، امکان تقسیط نیم عشر اجرایی وجود داره!

درست مثل اصل بدهی یا مهریه که میشه برای پرداختشون دادخواست اعسار داد و تقسیطشون کرد، نیم عشر اجرایی هم، به خصوص در مواردی مثل پرونده های مهریه، میتونه قسط بندی بشه. البته این موضوع معمولاً بعد از اینکه اعسار محکوم علیه یا زوجه (در پرونده مهریه) ثابت شد، انجام میگیره.

تصور کنید که یه آقایی محکوم به پرداخت مهریه خیلی سنگینی شده و برای همین، نیم عشر دولتی مهریه هم رقم قابل توجهی شده. اگه ایشون نتونه این مبلغ رو یکجا بپردازه و اعسارش در دادگاه ثابت بشه، دادگاه میتونه نیم عشر رو هم قسط بندی کنه تا ایشون بتونه طی چند مرحله این مبلغ رو بپردازه و فشار مالی کمتری بهش بیاد.

پس اگه توی شرایطی قرار گرفتید که مبلغ نیم عشر براتون زیاده و نمیتونید یکجا پرداختش کنید، میتونید درخواست اعسار بدید و تقاضای قسط بندی رو مطرح کنید. دادگاه با بررسی شرایط مالی شما، در مورد تقسیط تصمیم گیری می کنه.

نتیجه گیری

خب، تا اینجا با هم سفر کردیم توی دنیای نیم عشر اجرایی و سعی کردیم تمام زوایا و ابعادش رو روشن کنیم تا دیگه هیچ ابهامی براتون نمونه. دیدیم که نیم عشر اجرایی، همون ۵ درصد از مبلغی که قراره بر اساس حکم دادگاه یا سند رسمی اجرا بشه، هست و با هزینه های دادرسی کلی فرق داره. مسئول اصلی پرداختش هم، همونطور که بارها گفتیم، محکوم علیه یا کسیه که حکم به ضررش صادر شده.

البته، همیشه هم همه چیز سیاه و سفید نیست. یاد گرفتیم که نیم عشر اجرایی با نیم عشر دولتی، مخصوصاً توی پرونده های مهریه، یه کم تفاوت هایی داره که دونستنشون حسابی کاربردیه. همچنین، شرایط خاصی برای تحقق این نیم عشر وجود داره که اگه اون شرایط جمع نشن، اصلاً نیازی به پرداختش نیست. مهم ترین هاش هم صدور و ابلاغ اجراییه و گذشتن مهلت ۱۰ روزه از اون ابلاغ بود.

از همه مهم تر، دیدیم که راه هایی هم برای فرار از پرداخت کامل نیم عشر وجود داره؛ از معافیت کامل بابت پرداخت به موقع بدهی یا سازش توی ۱۰ روز اول بگیرید، تا تخفیف ۵۰ درصدی (ربع عشر) اگه بعد از ۱۰ روز و قبل از مزایده به توافق برسیم. پس، حواسمون به این مهلت ها باشه، میتونه کلی از هزینه هامون رو کم کنه.

میدونیم که مسائل حقوقی، به خصوص وقتی پای پول و دادگاه وسط باشه، ممکنه پیچیده و استرس زا باشن. اما با داشتن اطلاعات کافی، میشه جلوی خیلی از مشکلات رو گرفت و حتی توی هزینه ها صرفه جویی کرد. همیشه یادتون باشه که اگه توی موقعیت مشابهی قرار گرفتید، بهتره با یه وکیل یا مشاور حقوقی باتجربه صحبت کنید تا با دید باز و اطلاعات کامل، بهترین تصمیم رو برای پرونده تون بگیرید. مشورت گرفتن از متخصصین میتونه مثل یه فانوس توی مسیر پرپیچ و خم مسائل حقوقی باشه و شما رو به سلامت به مقصد برسونه.