چرا هیچ چیز این فیلم شبیه زندگی پروین اعتصامی نیست؟

آفتاب نیوز :

محمدرضا ورزی یکی از کارگردانانی است که در آثار تلویزیونی موفق بوده و همه کم و بیش او را به عنوان یک فیلمساز در مدیوم صدا و سیما می شناسند.

ورزی پس از تجربه اندوزی در سریال های تاریخی این بار به سراغ سوژه پروین اعتصامی در سینما رفته و در فیلم پروین تلاش کرده بخشی از زندگی این شاعر بزرگ ایران زمین را به تصویر بکشد که تلاشی قابل قبول، اما ناکافی است. اگر بخواهیم فیلم پروین را از نگاه شاعرانه توصیف کنیم شبیه شعری است که قافیه ندارد و از یک شلختگی در پیوستگی ابیات رنج می برد.

ورزی در شخصیت پردازی پروین دست به دامان اتفاقاتی شده که گاه باورپذیر نیست و فضای ایجاد شده در پناه دادن به زن کولی با این نگاه که پروین حامی زنان است از جمله موارد یادشده تلقی می شود.

همچنین نگاه یک سویه و به دور از پیچیدگی به شخصیت این شاعره موجب شده او را یک شخصیت کاملا مثبت ببینیم و مخاطب اغلب با چهره های یکدست که گاه به ورطه شعارزدگی می افتند ارتباط برقرار نمی کند. در عین حال فیلم بیشتر معطوف به زندگی شخصی پروین در زمان ازدواجش است و فیلم جزییات بیشتری درباره طبع شعرنویسی، تاثیر پذیری، نگاه اجتماعی و… به مخاطب نمی دهد.

از نکات دیگری که از ورزی توقع می رفت در این اثر بیشتر ببیند حساسیت حکومت روی شخصیت پروین و تقابل این شاعر و ساختار شاهنشاهی است.

در عین حال فیلم یک نکته مهم دارد و آن، تشریح نگاه زن ستیز و جلوگیری از حضور زنان در جامعه در عصر رضاشاه است و به عبارتی ورزی تلاش می کند پروین را به عنوان بانوی پیشرو در مقابله با نگاه سنتی به زن در جامعه مردسالار نشان دهد. تصویرگری علامه دهخدا در اثر با بازی بد حسین پاکدل، الصاق بازیگرانی همچون محمدرضا شریفی نیا به دلیل تهیه کنندگی اثر موجب شده پروین به رغم تلاش تیم سازنده بیشتر شبیه یک اثر تلویزیونی باشد.

اثری که البته در طراحی صحنه مخاطب را راضی نگه می دارد و فضاسازی ایجاد شده چشم نواز و رنگارنگ است و رنگ و بوی ایرانی دارد.

البته که انتخاب بازیگر زن برای ایفای نقش پروین و همسرش از چهره هایی که شهره نیستند به فیلم کمک کرده و بازی ها در این دو بخش قابل قبول است. فارغ از این نکته ورزی فراموش کرده باید برای مخاطب ورای آنچه در دسترس عموم از زندگی پروین اعتصامی است محتوایی ارایه دهد و شفاف و مبرهن فیلم پروین از مسیله فقدان پژوهش رنج می برد.

در ساخت آثار پرتره، پژوهش امری اساسی است و همین فقدان پژوهش موجب شده ورزی در انتخاب برش دقیقی از زندگی پروین دچار سردرگمی شده و درنهایت تلاش کند به همه ابعاد زندگی او بپردازد و حاصل این تلاش، بیش از آنچه در جست وجو های اینترنتی به دست مخاطب می رسد نیست.

آنچه پیش از ساخت آثار شخصیت محور لحاظ نمی شود پژوهش و جست وجوگری در زندگینامه است تا جایی که پروین هم همانند بسیاری از آثار دیگر شخصیت محوری که در سینمای یاران ساخته شده اثری خنثی، بدون فراز و فرود و نقطه عطف است.

این مهم تا جایی نمایان می شود که در پایان بندی و رسیدن به بخش مرگ این شاعر، تعجیل و شتاب زدگی به وضوح دیده می شود. در عین حال دستمایه عشق یک سویه به پروین الکن مانده و از ظرفیت این بخش برای ایجاد درام نیز استفاده نمی شود تا پروین در نهایت در بهترین حالت اثری قابل قبول و نه ممتاز و قابل اعتنا در سینمای ایران و کارنامه نهاد های تولیدکننده این فیلم باشد.